Σε αυτή την νέα σειρά άρθρων του Ινστιτούτου Ψυχολογίας και Υγείας (ΙΨΥ) θα βλέπουμε κάθε μήνα τα σημαντικότερα γεγονότα που συμβαίνουν στον κόσμο και αξίζει να μοιραστούμε μαζί σας! Γράφει η κλινική ψυχολόγος, Τάνια Αναγνωστοπούλου.
“Η κατάθλιψη δεν θα έπρεπε να είναι Ταμπού”
Στην Ελλάδα είναι τόσα πολλά τα νέα που μας κατακλύζουν για την πολιτική ζωή που επιλέξαμε να επικεντρωθούμε στη δήλωση του αρχηγού της Εθνικής Ελλάδας Τάσου Μπακασέτα για την κατάθλιψη με την οποία παλεύει: “Η κατάθλιψη δεν θα έπρεπε να είναι ταμπού».
Διαβάστε επίσης ένα εξαιρετικά κατατοπιστικό και πλούσιο σε πληροφορίες άρθρο σχετικά με τα «αρπακτικά» της ψηφιακής ζωής μας: Πώς και με ποιους μοιραζόμαστε ασυναίσθητα σε καθημερινή βάση τα προσωπικά δεδομένα μας.
Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε ότι σε άλλα μέρη του κόσμου συνεχίζονται οι περιορισμοί εναντίον των γυναικών με ιδιαίτερα αυθαίρετο και αυταρχικό τρόπο όπως φαίνεται στο άρθρο με τίτλο “Το κλεμμένο μέλλον”.
Στην πιο ταλαιπωρημένη γωνιά του πλανήτη για το 2022, την Ουκρανία, διαβάζουμε για τον τρόπο με τον οποίο οι Ουκρανοί ζουν χωρίς ρεύμα και θέρμανση, επινοώντας τρόπους επιβίωσης.
Στις επιστήμες εξακολουθούμε να διαβάζουμε τις αρνητικές επιπτώσεις της περιβαλλοντικής καταστροφής μέσα από το άρθρο με τον προκλητικό τίτλο “Πόσα εκατομμύρια μπουκάλια έχετε αναπνεύσει;”
Εντυπωσιακά ευρήματα αναφέρει η ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου Κρήτης σχετικά με τον μοριακό μηχανισμό που ρυθμίζει τη γήρανση και την αναπαραγωγή.
Κλείνουμε με το διάστημα και την ανίχνευση της πιο μακρινής μαύρης τρύπας που «καταπίνει» άστρο ενώ παράλληλα, στέλνει έναν τρομερά φωτεινό πίδακα ακτινοβολίας προς τον πλανήτη μας.
Παρουσιάζονται ενδεικτικά θέματα που δόθηκαν στους μαθητές Δημοτικού και Γυμνασίου στο πλαίσιο των διαγνωστικών εξετάσεων στα Μαθηματικά και τη Γλώσσα, επιχειρώντας να αποτυπώσει τους λόγους για το ετήσιο «Βατερλώ» του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος.
Υπάρχει μια λέξη που μόλις ακουστεί ενεργοποιεί όλα τα καταγγελτικά ανακλαστικά: παπαγαλία. Εδώ και χρόνια, συγκεντρώνει τα περισσότερα «ανάθεμα» για τα προβλήματα του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος.
Περισσότεροι από ένας στους δύο μαθητές θεωρούν ότι το εκπαιδευτικό σύστημα δεν προάγει ηθικές και κοινωνικές αξίες, ενσυναίσθηση και αλληλεγγύη – Τι δείχνει μελέτη του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών.
Σε πρόσφατη πανελλήνια έρευνα σε δείγμα 6.250 μαθητών Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου, οκτώ στους δέκα εφήβους αναφέρουν ότι τους είναι εύκολο να μιλήσουν με τη μητέρα τους για θέματα που τους απασχολούν, ενώ δύο στους δέκα λένε ότι οι γονείς δεν γνωρίζουν καθόλου για το τι κάνουν στο Διαδίκτυο.
Yπάρχουν συμβάντα που δημιουργούν μεγάλες ρηγματώσεις στην κοινωνία. Συλλογικά τραύματα τόσο βαθιά, που αλλάζουν όχι μόνον τη σχέση με την πολιτική, την πατρίδα, αλλά και τη θέαση της ίδιας της ζωής.
Αυτές οι ευρωεκλογές είναι οι πιο σημαντικές των τελευταίων δεκαετιών. Η Ευρώπη θα βρεθεί μπροστά σε πολύ δύσκολες αποφάσεις, που θα κρίνουν εάν θα ενηλικιωθεί γεωπολιτικά και οικονομικά ή όχι. Είτε εκλεγεί ο Τραμπ είτε όχι, το «ξυπνητήρι» έχει χτυπήσει από καιρό, κοντεύει να… ξεθυμάνει.
Παρόλο που τα γραφεία των ειδικών ψυχικής υγείας παραμένουν σε λειτουργία, πολλοί από εμάς επιλέγουμε να διεξάγουμε τις συναντήσεις μέσω διαδικτύου, εφόσον το νομικό καθεστώς της Ελλάδας το επιτρέπει. Αρκετοί ήμασταν ήδη εξοικειωμένοι με τις συνεδρίες εξ αποστάσεως. Ωστόσο, η διαδικτυακή ψυχοθεραπεία, συμβουλευτική και υποστηρικτική χρήζει συνεχούς βελτίωσης, ιδίως στην παρούσα φάση. Ορισμένα από τα σημαντικότερα θέματα που παρατηρώ, ως κλινικός, για μία αρκετά καλή διαδικτυακή επικοινωνία είναι τα εξής:
Οι υπηρεσίες εξ αποστάσεως παρέχονται συνήθως μέσω βιντεοκλήσεων, μηνυμάτων και τηλεφώνου. Εντούτοις, επιλέγω τις βιντεοκλήσεις διότι προσομοιώνουν καλύτερα την παραδοσιακή ψυχοθεραπεία.
Προτιμώ να διεξάγω τις συνεδρίες, είτε μέσω του υπολογιστή είτε μέσω ταμπλέτας (tablet) κι αυτό διότι οι οθόνες είναι μεγαλύτερες, ο ήχος είναι συνήθως καλύτερος κι έτσι μοιάζει στα μάτια μου περισσότερο «φυσική» η συνάντηση.
Αν για οποιονδήποτε λόγο χρειάζεται να χρησιμοποιήσω το κινητό τηλέφωνο, επιλέγω ένα πρόγραμμα που δεν διακόπτεται με τις εισερχόμενες κλήσεις και τα εισερχόμενα μηνύματα απενεργοποιώντας τις ειδοποιήσεις, για να μην αποσπάται η προσοχή μου και να μην αναστέλλεται η ροή της συζήτησης.
Φροντίζω να παραμένω στον επαγγελματικό μου ρόλο
φοράω ρούχα που θα φορούσα στο γραφείο,
επιλέγω έναν χώρο που προσφέρεται για ψυχοθεραπεία και ένα φόντο είτε μονόχρωμο είτε να παραπέμπει σε επαγγελματικό χώρο-σταθερό κάθε φορά για να διατηρήσουμε τη συνοχή,
τοποθετώ τη συσκευή σε μια σταθερή βάση,
ελέγχω τον φωτισμό ούτως ώστε να παραμένει σταθερός καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, ελέγχω τον ήχο, προετοιμάζομαι πριν από τη συνάντηση και ελέγχω την απόσταση που φαίνεται στην κάμερά μου.
Αν θέλω να βλέπω μόνο τον θεραπευόμενο καλύπτω το εικονίδιο που φαίνεται η δική μου κάμερα. Επίσης, κλείνω τον ήχο από συσκευές που δεν θα είχα ενεργοποιημένες στο γραφείο, επιλέγω να καθίσω σε μια κατάλληλη για την περίσταση καρέκλα και παραμένω μόνη στον χώρο βρίσκοντας λύσεις για τους ανθρώπους και τα κατοικίδια που μοιραζόμαστε όλοι μαζί το ίδιο σπίτι.
Αντίστοιχα προτρέπω να πράξουν και οι θεραπευόμενοι για να μειώσουν τους εξωτερικούς θορύβους και να προστατεύσουν τον ιδιωτικό τους χώρο κατά τη διάρκεια της συνεδρίας. Τα οποιαδήποτε εμπόδια που ενδεχομένως να προκύψουν είναι μια ευκαιρία επεξεργασίας και νοηματοδήτησης, προτείνοντας ταυτόχρονα πρακτικές συμβουλές. Αν για παράδειγμα φοβούνται ότι μπορεί κάποιος, από τους ανθρώπους που βρίσκονται στο σπίτι, να ακούει πίσω από την κλειστή πόρτα τους προτρέπω να χρησιμοποιήσουν ακουστικά και επιλέξουν από το διαδίκτυο «λευκούς ήχους/white noise» κατά τη διάρκεια της συζήτησης.
Είναι γεγονός ότι υπάρχουν κάποιοι περιορισμοί, λόγω της απόστασης, όπως οι περιορισμένες πληροφορίες των μη λεκτικών μηνυμάτων και των αισθήσεων όπως η όραση, η όσφρηση και η ακοή. Στην προκειμένη περίπτωση, επιλέγω διευκρινιστικές ερωτήσεις και κάποιες φορές την άσκηση της ενσυνειδητότητας (mindfulness) “Τι βλέπεις, τι ακούς, τι μυρίζεις, τι ακουμπάς, τι γεύεσαι”, ούτως ώστε να μεταφερθώ στον κόσμο του θεραπευόμενου και να βγω από τον δικό μου. Αδιαμφισβήτητα, βασικές δεξιότητες όπως η ενεργητική ακρόαση, η αντανάκλαση, το καθρέφτισμα και η χρήση των εικόνων συνεχίζουν να βοηθούν την επικοινωνία και την ενσυναίσθηση.
Το ζητούμενο και ο απώτερος σκοπός είναι να επικοινωνήσουμε και να συνδεθούμε κατά τη διάρκεια της φυσικής απομόνωσής. Επομένως, εστιάζουμε την προσοχή μας στις αισθήσεις μας -ο καθένας στις δικιές του- και συζητούμε για αυτές, δημιουργώντας έτσι το πεδίο της συνάντησής μας. Καθώς συζητούμε για τις αισθήσεις και τα συναισθήματα, μοιραζόμαστε την κοινή μας εμπειρία, συνδεόμαστε περισσότερο και βοηθούμε στην ομαλή διεξαγωγή της θεραπείας.
Με πολλά νέα έφυγε ο πρώτος μήνας του χρόνου. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους ειδικούς ψυχικής υγείας έχει η δημοσιοποίηση του διαχρονικού προβλήματος που μαστίζει τον χώρο μας και αφορά το ποιος έχει τα εχέγγυα για να ασκήσει επαγγελματικά την ψυχοθεραπεία.
Θεραπευτά μου, μήπως δεν είστε θεραπευτής;
Ψυχολόγοι, life coaches, σύμβουλοι σχέσεων προσφέρουν όλοι υπηρεσίες «ψυχοθεραπευτικές», χωρίς να έχουν τα ίδια τυπικά προσόντα. Ανατομία μιας αρρύθμιστης αγοράς.
Άλλα θέματα που μας ξάφνιασαν ή αποτελούν καθημερινό θέμα συζήτησης στην Ελλάδα:
Το υαλορουνικό κάνει θραύση στα κοριτσάκια των 9 ετών!
Η 10χρονη Δανάη έχει πέσει θύμα της «μόδας» που θέλει τα κορίτσια να χρησιμοποιούν προϊόντα περιποίησης προσώπου από το δημοτικό. Πώς τα κοινωνικά δίκτυα φτιάχνουν μια νέα αγορά.
Από τον χώρο της επιστήμης και της κοινωνικής πολιτικής:
Να απαγορευτούν τα social media στα παιδιά?
Τι αποτέλεσμα θα είχε κάτι τέτοιο; Tι λένε οι έρευνες, τι λένε οι ειδικοί και τι λένε οι γονείς για την επίδραση των σόσιαλ μίντια στη ζωή παιδιών και εφήβων;
Νάτος ο καινούργιος ιός! Τον έφτιαξαν οι Κινέζοι..
Kινέζοι επιστήμονες πειραματίστηκαν με ένα μεταλλαγμένο στέλεχος κορωνοϊού το οποίο είναι 100% θανατηφόρο σε «εξανθρωπισμένα» ποντίκια, αναφέρει δημοσίευμα της New York Post επικαλούμενο έρευνα.
Η πρόσφατη μελέτη του Παρατηρητηρίου Corporate Europe Observatory αναδεικνύει την έκθεση των Ευρωπαίων πολιτών «σε ανησυχητικά υψηλά επίπεδα επιβλαβών χημικών ουσιών και φυτοφαρμάκων»
O Γιάννης Κατσογιάννης, καθηγητής στο τμήμα Χημείας του ΑΠΘ στον τομέα της περιβαλλοντικής τεχνολογίας, εξηγεί πως καταλήγουν στον οργανισμό μας και συστήνει μέτρα για να μειώσουμε την έκθεσή μας σε αυτά.
Και κλείνοντας, μια θετική είδηση για μια γυναίκα-αστέρι!
Χρυσάνθη Νικολοπούλου: Η πρώτη γυναίκα πιλότος F-16
Η υποσμηναγός (Ι) Χρυσάνθη Νικολοπούλου είναι η πρώτη γυναίκα πιλότος F-16 και συμπυκνώνει με τον δυναμισμό και τη μαχητικότητά της τις υψηλές προσδοκίες και την ελπίδα για την κατάκτηση νέων κορυφών τη χρονιά που έρχεται.
Το πένθος σαν έννοια μας τρομάζει. Δεν μας αρέσει καθόλου να έρχεται στο προσκήνιο της συζήτησής μας, πόσο μάλλον αν πρόκειται για ένα παιδί που πενθεί.
Όμως, η γνώση είναι δύναμη και σε τέτοιες περιπτώσεις μόνο αν ξέρουμε πώς να τις διαχειριστούμε μπορούμε να βοηθήσουμε το παιδί να βγει πιο δυνατό μέσα από το πένθος που βιώνει.
Επιπλέον, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η απώλεια είναι κομμάτι της ζωής μας. Είναι χρέος μας να είμαστε όλοι εκπαιδευμένοι και έτοιμοι να βοηθήσουμε ένα παιδί που βιώνει μια τέτοια κρίση στην ζωή του. Με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσουμε να το κατευθύνουμε και να το στηρίξουμε αλλάζοντας ριζικά την εξέλιξή του και αποφεύγοντας τις αρνητικές συνέπειες που έχει ένα ανεπεξέργαστο πένθος στο παιδί, όπως εφιάλτες, σωματικά συμπτώματα, άγχος, κατάθλιψη κλπ. Για αυτόν τον λόγο θα δούμε τρεις βασικές ερωτήσεις με απαντήσεις που έχουν σκοπό να μας βοηθήσουν να διαχειριστούμε καλύτερα κάποιες δύσκολες καταστάσεις. Οι απαντήσεις είναι μέσα από το ομώνυμο βιβλίο “Το πένθος στα παιδιά” από τiς εκδόσεις ΙΨΥ.
1.Τι χρειάζεται να κάνει ένα παιδί για να επεξεργαστεί το πένθος του όταν πεθάνει ένας γονιός;
Σύμφωνα με τον Worden το παιδί έχει 4 καθήκοντα που θα το βοηθήσουν με το πένθος του. Με βάση τις μαρτυρίες των παιδιών που έχασαν έναν γονιό, ο Worden (1996) διατύπωσε τα 4 καθήκοντα (tasks) με τα οποία είναι αντιμέτωπο ένα παιδί με πένθος. Αυτά τα καθήκοντα δεν έχουν καθορισμένη σειρά και το παιδί μπορεί να επανέλθει σε προγενέστερα καθήκοντα ανά πάσα στιγμή.
Το πρώτο καθήκον είναι να αναγνωρίσει την πραγματικότητα του θανάτου, διαφορετικά δεν μπορεί να ξεκινήσει η διεργασία του πένθους.
Το δεύτερο καθήκον είναι να επεξεργαστεί τα συναισθήματα που απορρέουν από την απώλεια.
Το τρίτο καθήκον αναφέρεται στην προσαρμογή του παιδιού σε ένα περιβάλλον από το οποίο λείπει ένα σημαντικό άτομο.
Το τέταρτο καθήκον αναφέρεται στη δημιουργία μιας νέας ψυχικής και εσωτερικευμένης σχέσης με το άτομο που πέθανε ώστε να μπορέσει να συνεχίσει τη ζωή του.
{Τάνια Αναγνωστοπούλου- Σοφία Χατζηνικολάου (2015) Το Πένθος στα Παιδιά}
2.Με ποιον τρόπο μπορώ να βοηθήσω το παιδί μου να διατηρήσει την ανάμνηση του γονιού του που πέθανε;
Είναι πολύ σημαντικό για το παιδί να διατηρήσει την ανάμνηση του γονιού. Στην έρευνα του Harvard για το πένθος των παιδιών (Nickman et al., 1998), οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι γονείς που ήταν βοηθητικοί σε αυτόν τον τομέα:
Συζητούσαν με το παιδί για τον γονιό που πέθανε.
Έδιναν την ευκαιρία στα παιδιά να συμμετέχουν στα μνημόσυνα και τις επισκέψεις στο νεκροταφείο.
Έδιναν στα παιδιά αντικείμενα, φωτογραφίες, κοσμήματα, ρούχα που ανήκουν στον εκλιπόντα γονέα.
Παρατηρούσαν αν τα παιδιά εκφράζουν τα συναισθήματά τους και αν αναφέρονται στον εκλιπόντα γονέα. Για παράδειγμα, ένας πατέρας κατάλαβε πως η σιωπή του 11χρονου γιου του για τη μητέρα του οφείλονταν στην προσπάθεια του μικρού να προστατέψει τον πατέρα του από τη θλίψη.
Βοηθούσαν τα παιδιά να βρουν τις λέξεις να εκφράσουν τα συναισθήματά τους. Για παράδειγμα, μια μητέρα εξήγησε στα παιδιά για τα συναισθήματα που νιώθουν όσοι έχουν χάσει ένα αγαπημένο πρόσωπο και μετά τα ρώτησε αν και εκείνα νιώθουν το ίδιο.
Έδειχναν στο παιδί τον σεβασμό τους τόσο προς τον γονιό που πέθανε όσο και προς τη σχέση του παιδιού με αυτόν.
Ωστόσο, μια δύσκολη σχέση ανάμεσα στους γονείς, έχει αρνητική επίδραση στο πένθος στα παιδιά. Αν τα παιδιά διαπιστώσουν ότι ο επιζών γονιός θέλει να συνεχίσει τη ζωή του χωρίς να αναφέρεται στον εκλιπόντα γονέα, μένουν χωρίς στήριγμα στην προσπάθειά τους να τον μνημονεύουν. Ορισμένες φορές, βοηθάει να μιλάνε τα αδέρφια μεταξύ τους για τον γονιό που πέθανε ή να βρουν άλλα άτομα που τον γνώριζαν για να τον μνημονεύουν (Nickman et al., 1998).
{Τάνια Αναγνωστοπούλου- Σοφία Χατζηνικολάου (2015) Το Πένθος στα Παιδιά}
Τι λέμε στα παιδιά στην περίπτωση που ο θάνατος είναι βίαιος;
Στην περίπτωση βίαιου θανάτου, το παιδί αποτυπώνει τρομακτικές εικόνες στο μυαλό του και συχνά υποφέρει από εφιάλτες το βράδυ, βιώνει δηλαδή μια μετατραυματική διαταραχή. Ακόμη και το να ακούσει για έναν βίαιο θάνατο, χωρίς να έχει εκτεθεί στη σκηνή, αφήνει στο παιδί δυσάρεστες εικόνες. Γι’ αυτόν τον λόγο, είναι σημαντικό να ενθαρρύνουμε το παιδί να μιλήσει για αυτά που είδε και άκουσε και να αναφέρει με λεπτομέρειες τις εντυπώσεις που του άφησε το τραυματικό γεγονός (Pynoos et al., 1987).
Τα παιδιά θέτουν δύσκολες ερωτήσεις. Μία από αυτές είναι «Υπέφερε;». Συχνά, επίσης, ρωτάνε «Τρόμαξε;». Σε αυτά τα ερωτήματα μπορούμε να απαντήσουμε: «Εάν πόνεσε, ήταν μόνο για λίγο και μετά όλα ηρέμησαν και δεν φοβόταν καθόλου», όπως επίσης και «Δεν
είμαι σίγουρος/η, αλλά ξέρω πως όσο και αν τρόμαξε, δεν κράτησε πολύ και γνώριζε ότι εμείς τον/την αγαπάμε πολύ» (J. Johnson, 1999, σελ. 40).
{Τάνια Αναγνωστοπούλου- Σοφία Χατζηνικολάου (2015) Το Πένθος στα Παιδιά}
Σε αυτή την νέα σειρά άρθρων του Ινστιτούτου Ψυχολογίας και Υγείας (ΙΨΥ) θα βλέπουμε κάθε μήνα τα σημαντικότερα γεγονότα που συμβαίνουν στον κόσμο και αξίζει να μοιραστούμε μαζί σας! Γράφει η κλινική ψυχολόγος, Τάνια Αναγνωστοπούλου.
Στην Ελλάδα συνεχίζουμε να ξαφνιαζόμαστε με τις συνεχιζόμενες κακοποιήσεις ανηλίκων είτε από ενήλικες είτε από συνομίληκους. Το βασικό ερώτημα για όλους μας: Πώς γίνεται να γνωρίζετε και να μη μιλάτε?
Σε αυτή την νέα σειρά άρθρων του Ινστιτούτου Ψυχολογίας και Υγείας (ΙΨΥ) θα βλέπουμε κάθε μήνα τα σημαντικότερα γεγονότα που συμβαίνουν στον κόσμο και αξίζει να μοιραστούμε μαζί σας! Γράφει η κλινική ψυχολόγος, Τάνια Αναγνωστοπούλου.
Θεματολογία – Εισαγωγή
Ζούμε σε έναν κόσμο που αλλάζει με ιλιγγιώδεις ρυθμούς. Ζούμε, επίσης, σε έναν κόσμο με τρανταχτές κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες. Η τεχνολογία μας επιτρέπει να φωτίσουμε τι συμβαίνει σε άλλες γωνιές του πλανήτη μέσα από τον φωτογραφικό φακό και τα ρεπορτάζ εμπνευσμένων δημοσιογράφων και αρθρογράφων τα οποία διαχέονται αυτοστιγμεί όπου φτάνει το ίντερνετ.
Δυστυχώς, ένα από τα πιο συχνά θέματα της επικαιρότητας αφορά τη βία στις πολλαπλές εκδοχές της- ωμή και πρωτόγονη, όπως στον πόλεμο στην Ουκρανία ή το φαινόμενο της γυναικοκτονίας αλλά και ύπουλη και υφέρπουσα μέσα στην οικογένεια, την εκπαίδευση και τους χώρους εργασίας.
Κοινωνικοεπιστημονικά θέματα: Η σημασία τους για τους Ψυχολόγους
Είναι σημαντικό για όλους τους ψυχολόγους που εργάζονται ή προετοιμάζονται για εργασία στο πεδίο να γνωρίζουν κοινωνικά θέματα και να ενημερώνονται για νεότερα επιστημονικά δεδομένα.
Γι αυτόν τον λόγο θα σταχυολογούμε κάθε μήνα ορισμένες ειδήσεις από την επικαιρότητα που δεν είναι απαραίτητα πρώτες στα δελτία ειδήσεων, ωστόσο είναι σημαντικές
Παράθυρο στον Κόσμο του Σεπτεμβρίου
Στις επιστημονικές ανακοινώσεις του Σεπτεμβρίου ξεχωρίζουν:
Τα forever chemicals που κρύβονται στα ρούχα μας, τα μαγειρικά σκεύη, τον αέρα που αναπνέουμε και δεν φεύγουν με τίποτε…και το χειρότερο, οι κατασκευάστριες εταιρείες το γνώριζαν και το απέκρυψαν.
Η πρόσφατη έρευνα που δείχνει φωτογραφίες εμβρύων να ευχαριστιούνται ή να απωθούνται από τις τροφές που τρώει η μητέρα τους, θέτοντας ξανά τη σημασία της εμβρυακής ζωής.
Θα μάθουμε περισσότερα για το αναδυόμενο φαινόμενο των δικτατόρων. Η εξαπάτηση των λαών μέσα από τα fake news και η χειραγώγησή τους στο νέο βιβλίο Spin Dictators των Guriev & Treisman.
Τα στατιστικά στοιχεία για τις γυναικοκτονίες τα τελευταία 3 χρόνια: https://www.tovima.gr/printed_post/eksarsi-gynaikoktonion-stin-ellada/?utm_source=tovimagr&utm_medium=hp_mustread_widget&utm_campaign=NetworkWidget
Tα αρνητικά δεδομένα για τη νέα γενιά που είναι καταδικασμένη να ζήσει χειρότερα από τους γονείς της.
Κλείνοντας, δείτε την ιστορία του κοριτσιού που καταγγέλει τον πατριό της για βιασμό ενώ η μητέρα την κατηγορεί για φαντασιοπληξίες. Γεγονός που μας δείχνει για ακόμη μια φορά πως για να συμβεί μια σεξουαλική κακοποίηση, πρέπει πρώτα να απουσιάζει η μητρική μέριμνα.
