Η αυτοφροντίδα των θεραπευτών: Γιατί είναι σημαντική?

Η αυτοφροντίδα των θεραπευτών: Γιατί είναι σημαντική?

Μέρος Α

Πρώτον, οι θεραπευτές χρειάζεται να κοιμόμαστε αρκετά. Προφανώς η χειρότερη νοητική κατάσταση στην οποία μπορούμε να βρεθούμε όταν ακούμε έναν θεραπευόμενο, είναι η αίσθηση ότι κυριευόμαστε από υπνηλία. Το να παρακολουθείς τα λεπτά να κυλούν με πολύ αργό ρυθμό, ενώ προσπαθείς να κρατήσεις τα μάτια σου ανοιχτά, είναι σκέτο μαρτύριο. Μερικοί θεραπευόμενοι, συνήθως εκείνοι με ναρκισσιστική παθολογία ή διασχιστικές άμυνες. Προκαλούν μια υπναγωγική αντίδραση που είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί, ακόμη και όταν δεν είμαστε σωματικά εξαντλημένοι, λόγω της κούρασης που δημιουργείται από την προβλητική ταύτιση και την απορρόφηση των αρνητικών συναισθημάτων του θεραπευόμενου.

Η αυτοφροντίδα των θεραπευτών

Η λειτουργία της σκέψης επιβραδύνεται από τη στέρηση του ύπνου. Με αυτόν τον τρόπο, προκαλείται στον θεραπευτή το οδυνηρό αίσθημα πως δεν έκανε ό,τι καλύτερο μπορούσε. Από την άλλη μεριά, οι θεραπευόμενοι δικαιολογημένα τραυματίζονται όταν αντιληφθούν ότι προκαλούν υπνηλία στον θεραπευτή τους.

Μέρος Β

Είναι σημαντικό να μην εργαζόμαστε υπερβολικά πολλές ώρες και να διατηρούμε ορισμένα διαστήματα ελεύθερου χρόνου απαραβίαστα. Τα άτομα τα οποία εκτιμούν ιδιαίτερα την ελευθερία τους τα σαββατοκύριακα και τα βράδια, δεν πρέπει να παραβιάζουν αυτές τις ώρες με ρυθμίσεις που διευκολύνουν τους θεραπευόμενους· θα διαπιστώσουν πως νιώθουν μεγαλύτερη δυσφορία από όσο θα έπρεπε για τον εαυτό τους και τους θεραπευόμενους που προσπαθούν να εξυπηρετήσουν.

Ψυχοθεραπευτής χαλαρώνει μπροστά στην θάλασσα. Η αυτοφροντίδα των θεραπευτών
Η αυτοφροντίδα των θεραπευτών

Είναι κρίσιμης σημασίας για την ποιότητα της ζωής μας να υπάρχει αρκετός χρόνος για διακοπές, όπως και η δυνατότητα να ξεφεύγουμε για λίγες μέρες ή εβδομάδες από την κούραση που προκαλεί η διαρκής συναισθηματική εναρμόνιση με τους θεραπευόμενους. Στην εποχή της κινητής τηλεφωνίας μπορεί να είναι δελεαστικό να παραμείνουμε στη διάθεση του θεραπευόμενου και κατά τη διάρκεια των διακοπών, όμως για τα περισσότερα άτομα οι διακοπές δεν προσφέρουν ξεκούραση, εάν δεν είναι ένα πραγματικό διάλειμμα από τη δουλειά.

Μέρος Γ

Ψυχοθεραπευτής κοιτάει μια λίμνη. Η αυτοφροντίδα των θεραπευτών
Η αυτοφροντίδα των θεραπευτών

Όταν ξεκίνησα να εργάζομαι, είχα αρκετές θεραπευόμενες οι οποίες αντιδρούσαν με δραματικό τρόπο στους αποχωρισμούς και προσπαθούσα να είμαι συνεχώς διαθέσιμη προκειμένου να μην τους προκαλέσω πόνο. Σύντομα όμως κατάλαβα ότι η θεραπεία για το έντονο άγχος του απoχωρισμού δεν είναι η αποφυγή του, αλλά ο αποχωρισμός τον οποίο διαδέχεται μια βέβαιη επιστροφή, έτσι ώστε η εγκατάλειψη να αρχίσει να συνδέεται με την τελική επανένωση. Ο αποχωρισμός, όπως βιώνεται μέσα από τα διαλείμματα στη θεραπεία, χρειάζεται να αναλύεται διεξοδικά, να συζητιέται και να βιώνεται και όχι να αποφεύγεται. Και όπως υποστήριξα στα κεφάλαια για τα όρια, είναι καλύτερο για τους θεραπευόμενους να θυμώσουν με τα όρια της θεραπεύτριας παρά να αισθανθούν ενοχές που την απασχολούν εκτός ωραρίου.

{Αποσπάσματα από το βιβλίο της Nancy McWilliams: Ψυχαναλυτική Ψυχοθεραπεία}

Διάβασε περισσότερα για το βιβλίο και την αυτοφροντίδα των θεραπευτών εδώ!

Παρόμοιες αναρτήσεις

Δουλεύοντας με πρόσφυγες – οι δυσκολίες του πλαισίου
|

Δουλεύοντας με πρόσφυγες – οι δυσκολίες του πλαισίου

Η δουλειά στην παροχή υπηρεσιών για τον προσφυγικό πληθυσμό και σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης είναι μία από τις πλέον απαιτητικές εργασίες που μπορεί να κάνει ένας ψυχολόγος κατά τη γνώμη μου. Τόσο οι ιδιαιτερότητες του πληθυσμού όσο και αυτές που συναντά κανείς σε μία κατάσταση κρίσης κάνουν την δουλειά του ειδικού αρκετά διαφορετική από τη δουλειά στο γραφείο.

Μία εκ των πολλών διαφοροποιήσεων που έχει η δουλειά με τους πρόσφυγες εν σχέση με αυτή με το ντόπιο πληθυσμό είναι σίγουρα το πολιτισμικό υπόβαθρο. Το πολιτισμικό υπόβαθρο των θεραπευόμενων είναι πάντα παρόν, σε όλες τις συνεδρίες, και πραγματικά διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο τόσο για την ερμηνεία που θα δώσει ο/η θεραπευτής/τρια όσο και για την κατάλληλη παρέμβαση. Ένα πολύ συχνό παράδειγμα είναι ότι λόγω των στενών σχέσεων που έχουν στις οικογένειές τους, έρχονται όλοι μαζί για θεραπεία συχνά φέρνοντας σε δύσκολη θέση το/τη θεραπευτή/τρια. Θυμάμαι μάλιστα ότι μία φορά ξαφνιάστηκα καθώς μαζί με την 47χρονη πελάτισσά μου ήρθε και η 80χρονη μητέρα της καθώς όπως μου ανέφερε η πρώτη, δεν πάει πουθενά χωρίς αυτή.

Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα είναι αυτό του φύλου. Read More “Δουλεύοντας με πρόσφυγες – οι δυσκολίες του πλαισίου”

A man infront of a variety of tvs
|

Παράθυρο στον κόσμο: Ιούνιος 2023

Παράθυρο στον κόσμο: Ιούνιος

Σε αυτή την νέα σειρά άρθρων του Ινστιτούτου Ψυχολογίας και Υγείας (ΙΨΥ) θα βλέπουμε κάθε μήνα τα σημαντικότερα γεγονότα που συμβαίνουν στον κόσμο και αξίζει να μοιραστούμε μαζί σας! Σταχυολογεί η κλινική ψυχολόγος, Τάνια Αναγνωστοπούλου.

Νέα από την Διεθνή Σκηνή!

A man infront of a variety of tvs

Η ταινία του 1998 που προέβλεψε το σήμερα:

Μάθε περισσότερα – https://www.moneyreview.gr/life-and-arts/113320/i-tainia-toy-1998-poy-proevlepse-to-simera-me-cheiroyrgiki-akriveia/

Η νέα παγκόσμια υπερδύναμη δεν είναι αυτή που νομίζετε!

Μάθε περισσότερα – https://www.kathimerini.gr/world/562480603/i-epomeni-pagkosmia-yperdynami-den-tha-einai-ekeini-poy-nomizete/

Ipsy.gr, Ινστιτούτο ψυχολογίας και υγείας - China Vs America

Η NASA συνεδρίασε για τα UFO

Μάθε περισσότερα – https://www.kathimerini.gr/life/science/562450759/i-nasa-synedriase-gia-ta-ufo-ta-dyo-vasika-empodia-stis-ereynes/

Νέα από τον Ελλαδικό χώρο

Σύμβουλος ή ψυχαναλυτής- αρκεί μια δήλωση στην εφορία

Μάθε περισσότερα – https://www.kathimerini.gr/society/562457989/symvoylos-psychotherapeytis-psychanalytis-me-mia-apli-dilosi-stin-eforia/

Ινστιτούτο ψυχολογίας και υγείας, το νομικό πλαίσιο για την ασκηση επαγγέλματος της ψυχολογίας

Ό,τι κιαν κάνουμε εδώ θα είμαστε πάντα “οι Αλβανοί”

Μάθε περισσότερα – https://www.kathimerini.gr/society/562476154/o-ti-kai-an-kanoyme-edo-tha-eimaste-panta-oi-alvanoi/

Ινστιτούτο ψυχολογίας και υγείας. Ο ρατσισμός προς τους Αλβανούς τους ωθεί προς μετανάστευση

Αυτό το καλοκαίρι δεν είναι σαν τα άλλα

Μάθε περισσότερα – https://www.aftodioikisi.gr/kairos/meteorologoi-ayto-to-kalokairi-den-tha-einai-san-ayta-poy-xeroyme-ti-erchetai/

Dating- αυτό που θέλουν οι γυναίκες….

Μάθε περισσότερα – https://www.kathimerini.gr/k/k-magazine/562447315/dating-sto-bumble-oi-gynaikes-kanoyn-to-proto-vima/

Ένα διαφορετικό γυναικείο καφενείο

Μάθε περισσότερα – https://www.kathimerini.gr/society/562479826/to-gynaikeio-kafeneio-echei-ayto-poy-theloyn-oi-gynaikes/

Νέα από έρευνα και επιστήμη

Κατάθλιψη: Η απλή εξέταση με σάλιο που οδηγεί σε πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση

Διάγνωση της κατάθλιψης με μια απλή εξέταση

Μάθε περισσότερα – https://www.kathimerini.gr/life/health/562450984/katathlipsi-i-apli-exetasi-me-salio-poy-odigei-se-pio-apotelesmatiki-antimetopisi/

Σενάρια επιστημονικής φαντασίας Ανθρώπινα έμβρυα από βλαστοκύτταρα

Μάθε περισσότερα – https://www.kathimerini.gr/world/562491637/anthropina-emvrya-apo-vlastokyttara/

Ανθρώπινα έμβρυα από βλαστοκύτταρα

Τα θηλυκά δελφίνια μιλούν μωρουδίστικα στα μωρά τους

Μάθε περισσότερα – https://www.kathimerini.gr/life/science/562492156/ta-thilyka-delfinia-miloyn-moroydistika-sta-mikra-toys-opos-oi-anthropoi-deichnei-nea-ereyna/

Η ανεξήγητη αύξηση των περιστατικών καρκίνου στους millenials

Μάθε περισσότερα – https://www.kathimerini.gr/life/health/562478722/h-anexigiti-ayxisi-ton-peristatikon-karkinon-stoys-millenials/

Ενδιαφέρουσες Εικόνες

H Eλλάδα του 50: συγκινητικές φωτογραφίες από τη ζωή των παππούδων μας..

Μάθε περισσότερα – https://www.kathimerini.gr/culture/562453174/i-ellada-toy-50-apo-ton-fako-toy-makkeimp/

Η Ελλάδα του ’50 από τον φακό του ΜακΚέιμπ

Μια εντυπωσιακή έκρηξη ηφαιστείου!…

Μάθε περισσότερα – https://www.kathimerini.gr/world/562458517/xavai-exerragi-ena-apo-ta-pio-energa-ifaisteia-ston-kosmo-vinteo/

Πώς διαχειριζόμαστε την απώλεια στην παιδική και εφηβική ηλικία;

Πώς διαχειριζόμαστε την απώλεια στην παιδική και εφηβική ηλικία;

Πρόγραμμα 56 ωρών πιστοποιημένο από το ΚΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ.

Θεωρητική και βιωματική κατάρτιση με πλούσιο εκπαιδευτικό υλικό.

Για εκπαιδευτικούς, επαγγελματίες ψυχικής υγείας, φοιτητές.

Πληροφορίες: Κ.Ε.ΔΙ.ΒΙ.Μ Πανεπιστημίου Μακεδονίας

Τ: 2310 891.676 & 644 E: kedivim@uom.edu.gr

http://seminars.uom.gr/index.php/all-programs-2019-2020/35-seminars-2019-2020/522-loss-management-winter

Ένα Σάββατο κάθε μήνα 11.00-18.00 για 7 συναντήσεις. Δίδακτρα: 480 ευρώ

Έναρξη 9/11/19

Παράθυρο στον κόσμο: Απρίλιος 2023
|

Παράθυρο στον κόσμο: Απρίλιος 2023

Παράθυρο στον κόσμο: Απρίλιος

Σε αυτή την νέα σειρά άρθρων του Ινστιτούτου Ψυχολογίας και Υγείας (ΙΨΥ) θα βλέπουμε κάθε μήνα τα σημαντικότερα γεγονότα που συμβαίνουν στον κόσμο και αξίζει να μοιραστούμε μαζί σας! Γράφει η κλινική ψυχολόγος, Τάνια Αναγνωστοπούλου.

Νέα από τον Ελλαδικό χώρο

Στον “ αέρα “ η στήριξη των φοιτητών στα πανεπιστήμια

Μάθε περισσότερα εδώ: https://www.kathimerini.gr/society/562378447/ston-aera-i-psychologiki-ypostirixi-foititon-sta-panepistimia/

Η αποφυλάκιση του παιδεραστή προπονητή.

Μάθε περισσότερα εδώ: https://www.tovima.gr/2023/04/19/society/nikos-seiragakis-paremvasi-dikaston-gia-tin-apofylakisi-tou-paiderasti-proponiti/

Ο αισιόδοξος δυτικός πολιτισμός μας δεν υπάρχει πια!..

Μάθε περισσότερα εδώ: https://www.tovima.gr/print/megethynseis/o-aisiodoksos-dytikos-politismos-mas-lfden-yparxei-pia/

Θα έχουμε νέα Τέμπη στη θάλασσα αυτό το καλοκαίρι?

Μάθε περισσότερα εδώ: https://www.tovima.gr/print/opinions/gia-na-apofeyxthei-lftraka-sti-thalassacr/

To προφίλ του επικίνδυνου οδηγού στους ελληνικούς δρόμους

Μάθε περισσότερα εδώ: https://www.kathimerini.gr/society/562368310/to-profil-toy-epikindynoy-odigoy-stoys-ellinikoys-dromoys/

Τεράστιο πρόβλημα η επικίνδυνη οδήγηση στην Ελλάδα

Η πορνογραφία της εφηβικής βίας

Μάθε περισσότερα εδώ: https://www.kathimerini.gr/opinion/562363063/i-pornografia-tis-efivikis-vias/

Νέα από την Διεθνή Σκηνή!

Τα μωρά- ενήλικες και η επέλαση του “cute”

Μάθε περισσότερα εδώ: https://www.kathimerini.gr/culture/562367500/ta-mora-enilikes-kai-i-epelasi-toy-cute/

Πολλά δοκάρια τρίζουν στο δυτικό οικοδόμημα

Μάθε περισσότερα εδώ: https://www.kathimerini.gr/opinion/562363057/polla-dokaria-trizoyn-sto-dytiko-oikodomima/

Νέα από την επιστήμη της ψυχολογίας

Το λάθος που κάνουν όλοι οι γονείς

Μάθε περισσότερα εδώ: https://www.moneyreview.gr/life-and-arts/108954/to-lathos-poy-kanoyn-oloi-oi-goneis-symfona-me-paidopsychologo-pisteyoyn-oti-voitha-ta-paidia-toys/

Νέα από έρευνα και επιστήμη

Ασυνήθιστα έντονο φέτος το Νότιο Σέλας

Μάθε περισσότερα Εδώ: https://www.kathimerini.gr/life/environment/562347103/asynithista-entono-fetos-to-notio-selas-pano-apo-ti-nea-zilandia/

Πώς μπορούμε να προσφέρουμε ψυχολογικές υπηρεσίες εξ αποστάσεως;

Πώς μπορούμε να προσφέρουμε ψυχολογικές υπηρεσίες εξ αποστάσεως;

Παρόλο που τα γραφεία των ειδικών ψυχικής υγείας παραμένουν σε λειτουργία, πολλοί από εμάς επιλέγουμε να διεξάγουμε τις συναντήσεις μέσω διαδικτύου, εφόσον το νομικό καθεστώς της Ελλάδας το επιτρέπει. Αρκετοί ήμασταν ήδη εξοικειωμένοι με τις συνεδρίες εξ αποστάσεως. Ωστόσο, η διαδικτυακή ψυχοθεραπεία, συμβουλευτική και υποστηρικτική χρήζει συνεχούς βελτίωσης, ιδίως στην παρούσα φάση. Ορισμένα από τα
σημαντικότερα θέματα που παρατηρώ, ως κλινικός, για μία αρκετά καλή
διαδικτυακή επικοινωνία είναι τα εξής:

  • Οι υπηρεσίες εξ αποστάσεως παρέχονται συνήθως μέσω βιντεοκλήσεων, μηνυμάτων και τηλεφώνου. Εντούτοις, επιλέγω τις βιντεοκλήσεις διότι προσομοιώνουν καλύτερα την παραδοσιακή ψυχοθεραπεία.
    • Προτιμώ να διεξάγω τις συνεδρίες, είτε μέσω του υπολογιστή είτε μέσω ταμπλέτας (tablet) κι αυτό διότι οι οθόνες είναι μεγαλύτερες, ο ήχος είναι συνήθως καλύτερος κι έτσι μοιάζει στα μάτια μου περισσότερο «φυσική» η συνάντηση.
    • Αν για οποιονδήποτε λόγο χρειάζεται να χρησιμοποιήσω το κινητό τηλέφωνο, επιλέγω ένα πρόγραμμα που δεν διακόπτεται με τις εισερχόμενες κλήσεις και τα εισερχόμενα μηνύματα απενεργοποιώντας τις ειδοποιήσεις, για να μην αποσπάται η προσοχή μου και να μην αναστέλλεται η ροή της συζήτησης.
  • Φροντίζω να παραμένω στον επαγγελματικό μου ρόλο
    • φοράω ρούχα που θα φορούσα στο γραφείο,
    • επιλέγω έναν χώρο που προσφέρεται για ψυχοθεραπεία και ένα φόντο είτε μονόχρωμο είτε να παραπέμπει σε επαγγελματικό χώρο-σταθερό κάθε φορά για να διατηρήσουμε τη συνοχή,
    • τοποθετώ τη συσκευή σε μια σταθερή βάση,
    • ελέγχω τον φωτισμό ούτως ώστε να παραμένει σταθερός καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, ελέγχω τον ήχο, προετοιμάζομαι πριν από τη συνάντηση και ελέγχω την απόσταση που φαίνεται στην κάμερά μου.
    • Αν θέλω να βλέπω μόνο τον θεραπευόμενο καλύπτω το εικονίδιο που φαίνεται η δική μου κάμερα. Επίσης, κλείνω τον ήχο από συσκευές που δεν θα είχα ενεργοποιημένες στο γραφείο, επιλέγω να καθίσω σε μια κατάλληλη για την περίσταση καρέκλα και παραμένω μόνη στον χώρο βρίσκοντας λύσεις για τους ανθρώπους και τα κατοικίδια που μοιραζόμαστε όλοι μαζί το ίδιο σπίτι.
  • Αντίστοιχα προτρέπω να πράξουν και οι θεραπευόμενοι για να μειώσουν τους εξωτερικούς θορύβους και να προστατεύσουν τον ιδιωτικό τους χώρο κατά τη διάρκεια της συνεδρίας. Τα οποιαδήποτε εμπόδια που ενδεχομένως να προκύψουν είναι μια ευκαιρία επεξεργασίας και νοηματοδήτησης, προτείνοντας ταυτόχρονα πρακτικές συμβουλές. Αν για παράδειγμα φοβούνται ότι μπορεί κάποιος, από τους ανθρώπους που βρίσκονται στο σπίτι, να ακούει πίσω από την κλειστή πόρτα τους προτρέπω να χρησιμοποιήσουν ακουστικά και επιλέξουν από το διαδίκτυο «λευκούς ήχους/white noise» κατά τη διάρκεια της συζήτησης.
  • Είναι γεγονός ότι υπάρχουν κάποιοι περιορισμοί, λόγω της απόστασης, όπως οι περιορισμένες πληροφορίες των μη λεκτικών μηνυμάτων και των αισθήσεων όπως η όραση, η όσφρηση και η ακοή. Στην προκειμένη περίπτωση, επιλέγω διευκρινιστικές ερωτήσεις και κάποιες φορές την άσκηση της ενσυνειδητότητας (mindfulness) “Τι βλέπεις, τι ακούς, τι μυρίζεις, τι ακουμπάς, τι γεύεσαι”, ούτως ώστε να μεταφερθώ στον κόσμο του θεραπευόμενου και να βγω από τον δικό μου. Αδιαμφισβήτητα, βασικές δεξιότητες όπως η ενεργητική ακρόαση, η αντανάκλαση, το καθρέφτισμα και η χρήση των εικόνων συνεχίζουν να βοηθούν την επικοινωνία και την ενσυναίσθηση.
  • Το ζητούμενο και ο απώτερος σκοπός είναι να επικοινωνήσουμε και να συνδεθούμε κατά τη διάρκεια της φυσικής απομόνωσής. Επομένως, εστιάζουμε την προσοχή μας στις αισθήσεις μας -ο καθένας στις δικιές του- και συζητούμε για αυτές, δημιουργώντας έτσι το πεδίο της συνάντησής μας. Καθώς συζητούμε για τις αισθήσεις και τα συναισθήματα, μοιραζόμαστε την κοινή μας εμπειρία, συνδεόμαστε περισσότερο και βοηθούμε στην ομαλή διεξαγωγή της θεραπείας.

Ιωάννα Κόπτση, BPS – HCPC reg.
Ψυχολόγος & Ψυχοθεραπεύτρια
Επιστημονική Συνεργάτης Α.Π.Θ.
www.ioannakoptsi.com

Ποιος θα φυλάξει τους φύλακες – εμπειρίες μιας ψυχολόγου από τα κέντρα φιλοξενίας προσφύγων

Ποιος θα φυλάξει τους φύλακες – εμπειρίες μιας ψυχολόγου από τα κέντρα φιλοξενίας προσφύγων

Θυμάμαι ακόμη πολύ καθαρά την πρώτη πρώτη ημέρα που ξεκίνησα να δουλεύω σε κέντρο «φιλοξενίας» προσφύγων. Ένα κέντρο λίγο πιο έξω από την Αθήνα. Θυμάμαι ακόμη τις σκηνές και τα container να ξεπροβάλλουν από τη στροφή του δρόμου, τις γυναίκες με τα χρωματιστά τους φορέματα να πηγαίνουν βόλτα τα μωρά τους, παρέες αντρών να συζητάνε σε αυτοσχέδια καταστήματα και παιδιά να παίζουν σχεδόν ανέμελα στην παιδική χαρά. Κατά κάποιο τρόπο η ζωή συνεχίζεται ακόμη και στο πιο αφιλόξενο καμπ. Δυστυχώς, λίγες ώρες αργότερα έμαθα ότι στα καμπ ο πόνος βρίσκεται καλά κρυμμένος μέσα στις σκηνές. Read More “Ποιος θα φυλάξει τους φύλακες – εμπειρίες μιας ψυχολόγου από τα κέντρα φιλοξενίας προσφύγων”