Σε αυτή την νέα σειρά άρθρων του Ινστιτούτου Ψυχολογίας και Υγείας (ΙΨΥ) θα βλέπουμε κάθε μήνα τα σημαντικότερα γεγονότα που συμβαίνουν στον κόσμο και αξίζει να μοιραστούμε μαζί σας! Γράφει η κλινική ψυχολόγος, Τάνια Αναγνωστοπούλου.
Παράθυρο στον κόσμο: Νοέμβριος
Στην ελληνική σκηνή ξεχωρίσαμε την ταινία-ντοκιμαντέρ του Λουκά Παλαιοκρασά με τίτλο ‘ Τέλος Χρόνου’. Μια καταγραφή της δυστοπικής πραγματικότητας όπως τη ζουν τα παιδιά της Γ’ Λυκείου σε αυτό το μεταίχμιο της ζωής τους.
Στη διεθνή σκηνή πληθαίνουν οι ενδείξεις ότι η Ευρώπη- αλλά και όλος ο πλανήτης- έχουν εισέλθει σε μια εποχή πολυκρίσεων, μια εποχή πυκνή σε γεγονότα και εξελίξεις.
Κλείνουμε με μια είδηση που αμαύρωσε το κορυφαίο αθλητικό γεγονός της χρονιάς, ένα Μουντιάλ βαμμένο στο αίμα των εργατών που κατασκεύασαν τα γήπεδα και τις υποδομές στο Κατάρ.
Σε αυτή την νέα σειρά άρθρων του Ινστιτούτου Ψυχολογίας και Υγείας (ΙΨΥ) θα βλέπουμε κάθε μήνα τα σημαντικότερα γεγονότα που συμβαίνουν στον κόσμο και αξίζει να μοιραστούμε μαζί σας! Σταχυολογεί η κλινική ψυχολόγος, Τάνια Αναγνωστοπούλου.
ΕΚΤ: 2.037 νέοι διδάκτορες στην Ελλάδα το 2023
Στατιστικά στοιχεία για τους διδάκτορες που αποφοίτησαν από ελληνικά ΑΕΙ την περασμένη χρονιά δημοσίευσε το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης. Οι επαγγελματικές προοπτικές, οι στόχοι, η χρηματοδότηση και τα επιστημονικά πεδία.
Οταν έχουμε τους περισσότερους γιατρούς κατ’ αναλογίαν πληθυσμού στην Ε.Ε. και το δημόσιο σύστημα υγείας αντιμετωπίζει τόσο σοβαρά προβλήματα, είναι αυταπόδεικτο ότι δεν υπάρχει αξιολόγηση αναγκών, τόσο ως προς τις ειδικότητες όσο και ως προς τη γεωγραφική κατανομή των υπηρεσιών.
Ευκαιρίες κρυμμένες στα ορεινά – Πώς θα εποικιστεί η ραχοκοκαλιά της χώρας
Ελλάδα είναι η τρίτη πιο ορεινή χώρα στην Ευρώπη, πίσω από την Ελβετία και τη Νορβηγία και πρώτη στην Ευρωπαϊκή Ενωση μαζί με τη Σλοβενία. Παρότι τα βουνά μας διαθέτουν εξαιρετικές ομορφιές και δυνατότητες για να ζήσει κόσμος, ερημώνουν σταθερά τις τελευταίες δεκαετίες.
Ευρωπαϊκή Κοινωνική Έρευνα: Οι ανησυχητικές συνήθειες που επιβαρύνουν την υγεία μας
Οι Ελληνες αναδεικνύονται πρωταθλητές στο κάπνισμα και στην κατανάλωση αλκοόλ, ενώ ταυτόχρονα δεν προτιμούν ιδιαίτερα τη σωματική άσκηση ούτε την κατανάλωση λαχανικών, όπως αποκαλύπτει μεγάλη ευρωπαϊκή κοινωνική έρευνα, τα αποτελέσματα της οποίας ανακοινώνονται επίσημα αύριο.
Ευθανασία: Το διεθνές debate για την επιλογή στον θάνατο
Τα επιχειρήματα που ακούγονται παγκοσμίως μετά και το νομοσχέδιο που ψηφίστηκε στη Βρετανία για την ευθανασία – Οι φωνές υπέρ του δικαιώματος στην αξιοπρέπεια και οι ανησυχίες για πιέσεις σε ευάλωτα άτομα.
Μας έρχεται «χαστούκι» από τις Βρυξέλλες για τους σιδηροδρόμους στην Ελλάδα και οι εδώ «αρμόδιοι» σφυρίζουν αδιάφορα. Όλα αυτά, δε, σχεδόν δύο χρόνια μετά το πολύνεκρο δυστύχημα των Τεμπών. Μυαλό δεν βάζουμε!
Αλέκος Παπαδόπουλος: Οι ελίτ της χώρας δεν επιθυμούν τις μεταρρυθμίσεις
Η λυτρωτική κατάληξη του σημερινού ελληνικού προβλήματος θα προκύψει μόνο μέσα από την πολιτική συμφωνία για την εφαρμογή ενός ρεαλιστικού και μακρόπνοου σχεδίου εθνικής ανασυγκρότησης. Ο Αλέκος Παπαδόπουλος στην Ειδική Εκδοση World Review του Euro2day.gr και των New York Times.
Δεν μπορούν να με στηρίξουν οι «δικοί μου» άνθρωποι, γιατί δεν δέχομαι συγγενείς και φίλους.
Έχω ευχαριστημένους θεραπευόμενους που δεν μπορούν να μιλήσουν με καλά λόγια για μένα και να μου παραπέμψουν νέα περιστατικά. Ακριβώς λόγω της μικρής κοινωνίας οι περισσότεροι, για τους δικούς τους λόγους, κρατούν μυστική την ψυχοθεραπεία τους. Κι αν κάποιοι πιθανόν μιλήσουν σε κάποιον δικό τους και τον παραπέμψουν σ’ εμένα, δυσκολεύομαι να δεχθώ άτομα τα οποία εμπλέκονται συναισθηματικά με θεραπευόμενούς μου, όπως για παράδειγμα συγγενείς… Read More “Δουλεύοντας ως ψυχολόγος στην επαρχία…”
Η αυτοφροντίδα των θεραπευτών: Γιατί είναι σημαντική?
Μέρος Α
Πρώτον, οι θεραπευτές χρειάζεται να κοιμόμαστε αρκετά. Προφανώς η χειρότερη νοητική κατάσταση στην οποία μπορούμε να βρεθούμε όταν ακούμε έναν θεραπευόμενο, είναι η αίσθηση ότι κυριευόμαστε από υπνηλία. Το να παρακολουθείς τα λεπτά να κυλούν με πολύ αργό ρυθμό, ενώ προσπαθείς να κρατήσεις τα μάτια σου ανοιχτά, είναι σκέτο μαρτύριο. Μερικοί θεραπευόμενοι, συνήθως εκείνοι με ναρκισσιστική παθολογία ή διασχιστικές άμυνες. Προκαλούν μια υπναγωγική αντίδραση που είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί, ακόμη και όταν δεν είμαστε σωματικά εξαντλημένοι, λόγω της κούρασης που δημιουργείται από την προβλητική ταύτιση και την απορρόφηση των αρνητικών συναισθημάτων του θεραπευόμενου.
Η αυτοφροντίδα των θεραπευτών
Η λειτουργία της σκέψης επιβραδύνεται από τη στέρηση του ύπνου. Με αυτόν τον τρόπο, προκαλείται στον θεραπευτή το οδυνηρό αίσθημα πως δεν έκανε ό,τι καλύτερο μπορούσε. Από την άλλη μεριά, οι θεραπευόμενοι δικαιολογημένα τραυματίζονται όταν αντιληφθούν ότι προκαλούν υπνηλία στον θεραπευτή τους.
Μέρος Β
Είναι σημαντικό να μην εργαζόμαστε υπερβολικά πολλές ώρες και να διατηρούμε ορισμένα διαστήματα ελεύθερου χρόνου απαραβίαστα. Τα άτομα τα οποία εκτιμούν ιδιαίτερα την ελευθερία τους τα σαββατοκύριακα και τα βράδια, δεν πρέπει να παραβιάζουν αυτές τις ώρες με ρυθμίσεις που διευκολύνουν τους θεραπευόμενους· θα διαπιστώσουν πως νιώθουν μεγαλύτερη δυσφορία από όσο θα έπρεπε για τον εαυτό τους και τους θεραπευόμενους που προσπαθούν να εξυπηρετήσουν.
Η αυτοφροντίδα των θεραπευτών
Είναι κρίσιμης σημασίας για την ποιότητα της ζωής μας να υπάρχει αρκετός χρόνος για διακοπές, όπως και η δυνατότητα να ξεφεύγουμε για λίγες μέρες ή εβδομάδες από την κούραση που προκαλεί η διαρκής συναισθηματική εναρμόνιση με τους θεραπευόμενους. Στην εποχή της κινητής τηλεφωνίας μπορεί να είναι δελεαστικό να παραμείνουμε στη διάθεση του θεραπευόμενου και κατά τη διάρκεια των διακοπών, όμως για τα περισσότερα άτομα οι διακοπές δεν προσφέρουν ξεκούραση, εάν δεν είναι ένα πραγματικό διάλειμμα από τη δουλειά.
Μέρος Γ
Η αυτοφροντίδα των θεραπευτών
Όταν ξεκίνησα να εργάζομαι, είχα αρκετές θεραπευόμενες οι οποίες αντιδρούσαν με δραματικό τρόπο στους αποχωρισμούς και προσπαθούσα να είμαι συνεχώς διαθέσιμη προκειμένου να μην τους προκαλέσω πόνο. Σύντομα όμως κατάλαβα ότι η θεραπεία για το έντονο άγχος του απoχωρισμού δεν είναι η αποφυγή του, αλλά ο αποχωρισμός τον οποίο διαδέχεται μια βέβαιη επιστροφή, έτσι ώστε η εγκατάλειψη να αρχίσει να συνδέεται με την τελική επανένωση. Ο αποχωρισμός, όπως βιώνεται μέσα από τα διαλείμματα στη θεραπεία, χρειάζεται να αναλύεται διεξοδικά, να συζητιέται και να βιώνεται και όχι να αποφεύγεται. Και όπως υποστήριξα στα κεφάλαια για τα όρια, είναι καλύτερο για τους θεραπευόμενους να θυμώσουν με τα όρια της θεραπεύτριας παρά να αισθανθούν ενοχές που την απασχολούν εκτός ωραρίου.
{Αποσπάσματα από το βιβλίο της Nancy McWilliams: Ψυχαναλυτική Ψυχοθεραπεία}
Για να είμαστε αποτελεσματικοί θεραπευτές χρειάζεται να αναπτύξουμε πολλές δεξιότητες, άλλες θεμελιώδεις και κοινές για όλους ανεξάρτητα από το θεωρητικό μας μοντέλο, και άλλες πιο εξειδικευμένες ανάλογα με τον πληθυσμό (παιδιά, οικογένειες, ζευγάρια, ηλικιωμένοι, ψυχιατρικοί ασθενείς, ενδονοσοκομειακοί ασθενείς, πρόσφυγες κλπ), το είδος των προβλημάτων με τα οποία θα ασχοληθούμε (αυτισμός, πένθος, τραύμα, υγεία κλπ) και τη θεωρητική προσέγγιση που μας ταιριάζει. Σήμερα θα ασχοληθούμε με τις γενικές κλινικές δεξιότητες και γνώσεις οι οποίες αποτελούν τη βάση πάνω στην οποία χτίζουμε την εξειδίκευσή μας. Read More “Οι θεμελιώδεις κλινικές δεξιότητες και γνώσεις”
Σε αυτή την νέα σειρά άρθρων του Ινστιτούτου Ψυχολογίας και Υγείας (ΙΨΥ) θα βλέπουμε κάθε μήνα τα σημαντικότερα γεγονότα που συμβαίνουν στον κόσμο και αξίζει να μοιραστούμε μαζί σας! Σταχυολογεί η κλινική ψυχολόγος, Τάνια Αναγνωστοπούλου.
Οι «μπουκαπόρτες» μιας ζοφερής κοινωνίας
Διαβάστε στο παράθυρο στον κόσμο του Σεπτεμβρίου
Ο Σεπτέμβριος 2023 ήταν ένας δύσκολος μήνας για την Ελλάδα. Εικόνες καταστροφής από τις πλημμύρες στη Θεσσαλία σε συνδυασμό με την ωμή απανθρωποίηση του Αντώνη Καρυώτη που προσπαθούσε να ανέβει στο Blue Horizon οδήγησαν σε μια σειρά από ενδιαφέροντα άρθρα.
Για να απαντήσουμε τι είναι η Ψυχοθεραπεία, ξεκινάμε απο τον ορισμό της. Σαν ορισμό, με απλά λόγια, η ατομική ψυχοθεραπεία αφορά την αναζήτηση βοήθειας από ένα εξειδικευμένο άτομο για την κατανόηση και επίλυση ενός προβλήματος ζωής που μας απασχολεί ή κάποιου συμπτώματος που μας δυσκολεύει.
Ενδεικτικά συμπτώματα είναι:
Το υπερβολικό άγχος.
Οι φοβίες.
Οι καταναγκασμοί.
Η κατάθλιψη.
Οι εθισμοί.
Τα προβλήματα πρόσληψης τροφής (ανορεξία ή βουλιμία).
Συνήθη προβλήματα ζωής αφορούν τις σχέσεις μας με τους άλλους, τη σχέση με τον εαυτό μας, θέματα υγείας, σημαντικές αλλαγές ή αποφάσεις που πρέπει να πάρουμε στη ζωή μας κλπ.
2. Η δυσκολία στην απάντηση “Τι είναι η Ψυχοθεραπεία”
Δεν είναι εύκολο να απαντήσουμε στην ερώτηση “τι είναι η Ψυχοθεραπεία?”. Μόνο η ετυμολογία της ως «θεραπεία της ψυχής» ανοίγει μεγάλη συζήτηση! Παραδοσιακά, η ψυχοθεραπεία είναι εξέλιξη της ψυχανάλυσης. Στο τέλος του 19ου αιώνα ο Φρόυντ προσπάθησε να κατανοήσει τα ιδιόμορφα συμπτώματα της υστερίας. Γιατί ένα άτομο εμφάνιζε παράλυση στο ένα χέρι ή το πόδι, ξαφνικά έχανε την όραση ή την ακοή του, ενώ δεν υπήρχε κάποια οργανική αιτία?
Τι είναι η Ψυχοθεραπεία?
Αυτά τα ερωτήματα οδήγησαν τον Φρόυντ να αναζητήσει τη ρίζα των συμπτωμάτων στον ψυχισμό του ατόμου. Ο Φρόυντ διερεύνησε και ανακάλυψε τον ‘βυθό’ της ανθρώπινης ψυχής που χαρακτηρίζεται από πρώιμα τραύματα και συγκρούσεις. Για να ανταπεξέλθουμε σε αυτά χρησιμοποιούμε μηχανισμούς άμυνας ώστε να προστατευτούμε από τα έντονα και δυσάρεστα συναισθήματα που βιώσαμε. Οι ψυχικές μας άμυνες ‘σβήνουν’ είτε το δυσάρεστο συναίσθημα είτε ολόκληρη την ανάμνηση. Ωστόσο, αυτά δεν εξαφανίζονται, αλλά επιβιώνουν στο ασυνείδητο, όπως ένα ναυάγιο στον βυθό της θάλασσας. Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα για την Ψυχαναλυτική Διάγνωση στο βιβλίο απο τις εκδόσεις ΙΨΥ “Ψυχαναλυτική Διάγνωση“.
Τι είναι η Ψυχοθεραπεία?
Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις του Φρόυντ είναι ότι ένα πρώιμο δυσάρεστο βίωμα με κάποιον τρόπο γίνεται ένας μαγνήτης που προσελκύει ανάλογα βιώματα και στην ενήλικη ζωή. Επιπλέον, αν δεν γίνει αντικείμενο επεξεργασίας, συνεχίζει να επαναλαμβάνεται ερήμην του ατόμου εις το διηνεκές.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ερωτική μας ζωή. Πίσω από την απογοήτευση μιας 40αρας που δηλώνει πως όλοι οι άντρες στην αρχή ενθουσιάζονται μαζί της αλλά μετά την παρατάνε για μια άλλη, κρύβεται μια ιστορία που έζησε πολύ μικρή με τους γονείς της: Ο πατέρας που εγκατέλειψε τη μητέρα για μια άλλη, ή ο πατέρας ή η μητέρα που στην αρχή ενδιαφερόταν για εκείνη, μετά έπαψαν να ενδιαφέρονται είτε γιατί χώρισαν είτε γιατί ήρθε ένα άλλο παιδί που μονοπώλησε την προσοχή τους είναι πιθανά σενάρια που ενδεχομένως βίωσε αυτή η κοπέλα μικρή.
3. Στόχος της ψυχοθεραπείας
H ψυχοθεραπεία έχει σαν στόχο να φωτίσει κομμάτια του ψυχισμού μας που δεν μας είναι εύκολα ορατά ή συνειδητά. Όσο και αν έχουμε αναλύσει από μόνοι μας τον εαυτό μας και την ιστορία μας, πάντα υπάρχουν κομμάτια που δεν γνωρίζουμε και τα οποία αναδύονται στη σχέση με έναν σημαντικό άλλο. Προκύπτει, ωστόσο, το εύλογο ερώτημα: Για ποιον λόγο να θυμηθούμε πράγματα που μας πόνεσαν, μας φόβισαν ή μας έκαναν να νιώσουμε ντροπή ή ενοχές?
Τι είναι η Ψυχοθεραπεία?
Η βασική ανακάλυψη του Φρόυντ είναι πως αν βιώσουμε και κατανοήσουμε νοητικά και συναισθηματικά τι πραγματικά μας έχει συμβεί μέσα από μια ιδιαίτερη διαδικασία, έχουμε τη δυνατότητα να απαλλαγούμε από την επανάληψη αυτών των δυσλειτουργικών συμπεριφορών. Επιπλέον, απελευθερώνεται η ψυχική ενέργεια που είχαμε επενδύσει για να διατηρούμε τους μηχανισμούς άμυνας και έτσι έχουμε περισσότερη ενέργεια στη διάθεσή μας για να είμαστε δημιουργικοί και χαρούμενοι. Ο τρόπος που χρησιμοποιεί ο κάθε θεραπευτής για να μας βοηθήσει να απαλλαγούμε από δυσλειτουργικές συμπεριφορές ποικίλλει ανάλογα με τη θεραπευτική του προσέγγιση.
