Σε αυτή την νέα σειρά άρθρων του Ινστιτούτου Ψυχολογίας και Υγείας (ΙΨΥ) θα βλέπουμε κάθε μήνα τα σημαντικότερα γεγονότα που συμβαίνουν στον κόσμο και αξίζει να μοιραστούμε μαζί σας! Σταχυολογεί η κλινική ψυχολόγος, Τάνια Αναγνωστοπούλου.
Νέα από τον Ελλαδικό χώρο
Οι άντρες αγαπούν τον καναπέ… το 63% των ανδρών στη χώρα είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι!
Kατερίνα Μάτσα: “Δεν συνέρχεται εύκολα μια κοινωνία από τις απώλειες ανθρώπων, αγαθών, οραμάτων. …Το τραύμα είναι βαθύ και θα έχει διάρκεια. Ξέρουμε από μελέτες ότι το τραύμα μεταδίδεται από γενιά σε γενιά…”.
Παρουσιάζονται ενδεικτικά θέματα που δόθηκαν στους μαθητές Δημοτικού και Γυμνασίου στο πλαίσιο των διαγνωστικών εξετάσεων στα Μαθηματικά και τη Γλώσσα, επιχειρώντας να αποτυπώσει τους λόγους για το ετήσιο «Βατερλώ» του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος.
Υπάρχει μια λέξη που μόλις ακουστεί ενεργοποιεί όλα τα καταγγελτικά ανακλαστικά: παπαγαλία. Εδώ και χρόνια, συγκεντρώνει τα περισσότερα «ανάθεμα» για τα προβλήματα του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος.
Περισσότεροι από ένας στους δύο μαθητές θεωρούν ότι το εκπαιδευτικό σύστημα δεν προάγει ηθικές και κοινωνικές αξίες, ενσυναίσθηση και αλληλεγγύη – Τι δείχνει μελέτη του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών.
Σε πρόσφατη πανελλήνια έρευνα σε δείγμα 6.250 μαθητών Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου, οκτώ στους δέκα εφήβους αναφέρουν ότι τους είναι εύκολο να μιλήσουν με τη μητέρα τους για θέματα που τους απασχολούν, ενώ δύο στους δέκα λένε ότι οι γονείς δεν γνωρίζουν καθόλου για το τι κάνουν στο Διαδίκτυο.
Yπάρχουν συμβάντα που δημιουργούν μεγάλες ρηγματώσεις στην κοινωνία. Συλλογικά τραύματα τόσο βαθιά, που αλλάζουν όχι μόνον τη σχέση με την πολιτική, την πατρίδα, αλλά και τη θέαση της ίδιας της ζωής.
Αυτές οι ευρωεκλογές είναι οι πιο σημαντικές των τελευταίων δεκαετιών. Η Ευρώπη θα βρεθεί μπροστά σε πολύ δύσκολες αποφάσεις, που θα κρίνουν εάν θα ενηλικιωθεί γεωπολιτικά και οικονομικά ή όχι. Είτε εκλεγεί ο Τραμπ είτε όχι, το «ξυπνητήρι» έχει χτυπήσει από καιρό, κοντεύει να… ξεθυμάνει.
Το πένθος σαν έννοια μας τρομάζει. Δεν μας αρέσει καθόλου να έρχεται στο προσκήνιο της συζήτησής μας, πόσο μάλλον αν πρόκειται για ένα παιδί που πενθεί.
Όμως, η γνώση είναι δύναμη και σε τέτοιες περιπτώσεις μόνο αν ξέρουμε πώς να τις διαχειριστούμε μπορούμε να βοηθήσουμε το παιδί να βγει πιο δυνατό μέσα από το πένθος που βιώνει.
Επιπλέον, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η απώλεια είναι κομμάτι της ζωής μας. Είναι χρέος μας να είμαστε όλοι εκπαιδευμένοι και έτοιμοι να βοηθήσουμε ένα παιδί που βιώνει μια τέτοια κρίση στην ζωή του. Με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσουμε να το κατευθύνουμε και να το στηρίξουμε αλλάζοντας ριζικά την εξέλιξή του και αποφεύγοντας τις αρνητικές συνέπειες που έχει ένα ανεπεξέργαστο πένθος στο παιδί, όπως εφιάλτες, σωματικά συμπτώματα, άγχος, κατάθλιψη κλπ. Για αυτόν τον λόγο θα δούμε τρεις βασικές ερωτήσεις με απαντήσεις που έχουν σκοπό να μας βοηθήσουν να διαχειριστούμε καλύτερα κάποιες δύσκολες καταστάσεις. Οι απαντήσεις είναι μέσα από το ομώνυμο βιβλίο “Το πένθος στα παιδιά” από τiς εκδόσεις ΙΨΥ.
1.Τι χρειάζεται να κάνει ένα παιδί για να επεξεργαστεί το πένθος του όταν πεθάνει ένας γονιός;
Σύμφωνα με τον Worden το παιδί έχει 4 καθήκοντα που θα το βοηθήσουν με το πένθος του. Με βάση τις μαρτυρίες των παιδιών που έχασαν έναν γονιό, ο Worden (1996) διατύπωσε τα 4 καθήκοντα (tasks) με τα οποία είναι αντιμέτωπο ένα παιδί με πένθος. Αυτά τα καθήκοντα δεν έχουν καθορισμένη σειρά και το παιδί μπορεί να επανέλθει σε προγενέστερα καθήκοντα ανά πάσα στιγμή.
Το πρώτο καθήκον είναι να αναγνωρίσει την πραγματικότητα του θανάτου, διαφορετικά δεν μπορεί να ξεκινήσει η διεργασία του πένθους.
Το δεύτερο καθήκον είναι να επεξεργαστεί τα συναισθήματα που απορρέουν από την απώλεια.
Το τρίτο καθήκον αναφέρεται στην προσαρμογή του παιδιού σε ένα περιβάλλον από το οποίο λείπει ένα σημαντικό άτομο.
Το τέταρτο καθήκον αναφέρεται στη δημιουργία μιας νέας ψυχικής και εσωτερικευμένης σχέσης με το άτομο που πέθανε ώστε να μπορέσει να συνεχίσει τη ζωή του.
{Τάνια Αναγνωστοπούλου- Σοφία Χατζηνικολάου (2015) Το Πένθος στα Παιδιά}
2.Με ποιον τρόπο μπορώ να βοηθήσω το παιδί μου να διατηρήσει την ανάμνηση του γονιού του που πέθανε;
Είναι πολύ σημαντικό για το παιδί να διατηρήσει την ανάμνηση του γονιού. Στην έρευνα του Harvard για το πένθος των παιδιών (Nickman et al., 1998), οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι γονείς που ήταν βοηθητικοί σε αυτόν τον τομέα:
Συζητούσαν με το παιδί για τον γονιό που πέθανε.
Έδιναν την ευκαιρία στα παιδιά να συμμετέχουν στα μνημόσυνα και τις επισκέψεις στο νεκροταφείο.
Έδιναν στα παιδιά αντικείμενα, φωτογραφίες, κοσμήματα, ρούχα που ανήκουν στον εκλιπόντα γονέα.
Παρατηρούσαν αν τα παιδιά εκφράζουν τα συναισθήματά τους και αν αναφέρονται στον εκλιπόντα γονέα. Για παράδειγμα, ένας πατέρας κατάλαβε πως η σιωπή του 11χρονου γιου του για τη μητέρα του οφείλονταν στην προσπάθεια του μικρού να προστατέψει τον πατέρα του από τη θλίψη.
Βοηθούσαν τα παιδιά να βρουν τις λέξεις να εκφράσουν τα συναισθήματά τους. Για παράδειγμα, μια μητέρα εξήγησε στα παιδιά για τα συναισθήματα που νιώθουν όσοι έχουν χάσει ένα αγαπημένο πρόσωπο και μετά τα ρώτησε αν και εκείνα νιώθουν το ίδιο.
Έδειχναν στο παιδί τον σεβασμό τους τόσο προς τον γονιό που πέθανε όσο και προς τη σχέση του παιδιού με αυτόν.
Ωστόσο, μια δύσκολη σχέση ανάμεσα στους γονείς, έχει αρνητική επίδραση στο πένθος στα παιδιά. Αν τα παιδιά διαπιστώσουν ότι ο επιζών γονιός θέλει να συνεχίσει τη ζωή του χωρίς να αναφέρεται στον εκλιπόντα γονέα, μένουν χωρίς στήριγμα στην προσπάθειά τους να τον μνημονεύουν. Ορισμένες φορές, βοηθάει να μιλάνε τα αδέρφια μεταξύ τους για τον γονιό που πέθανε ή να βρουν άλλα άτομα που τον γνώριζαν για να τον μνημονεύουν (Nickman et al., 1998).
{Τάνια Αναγνωστοπούλου- Σοφία Χατζηνικολάου (2015) Το Πένθος στα Παιδιά}
Τι λέμε στα παιδιά στην περίπτωση που ο θάνατος είναι βίαιος;
Στην περίπτωση βίαιου θανάτου, το παιδί αποτυπώνει τρομακτικές εικόνες στο μυαλό του και συχνά υποφέρει από εφιάλτες το βράδυ, βιώνει δηλαδή μια μετατραυματική διαταραχή. Ακόμη και το να ακούσει για έναν βίαιο θάνατο, χωρίς να έχει εκτεθεί στη σκηνή, αφήνει στο παιδί δυσάρεστες εικόνες. Γι’ αυτόν τον λόγο, είναι σημαντικό να ενθαρρύνουμε το παιδί να μιλήσει για αυτά που είδε και άκουσε και να αναφέρει με λεπτομέρειες τις εντυπώσεις που του άφησε το τραυματικό γεγονός (Pynoos et al., 1987).
Τα παιδιά θέτουν δύσκολες ερωτήσεις. Μία από αυτές είναι «Υπέφερε;». Συχνά, επίσης, ρωτάνε «Τρόμαξε;». Σε αυτά τα ερωτήματα μπορούμε να απαντήσουμε: «Εάν πόνεσε, ήταν μόνο για λίγο και μετά όλα ηρέμησαν και δεν φοβόταν καθόλου», όπως επίσης και «Δεν
είμαι σίγουρος/η, αλλά ξέρω πως όσο και αν τρόμαξε, δεν κράτησε πολύ και γνώριζε ότι εμείς τον/την αγαπάμε πολύ» (J. Johnson, 1999, σελ. 40).
{Τάνια Αναγνωστοπούλου- Σοφία Χατζηνικολάου (2015) Το Πένθος στα Παιδιά}
Προβλήματα με τους υδάτινους πόρους και τις ουσίες που χρησιμοποιούμε καθημερινά
Ε. Λέκκας: Η λειψυδρία δεν θα είναι παροδική, χρειάζεται εθνικό σχέδιο
Τα νησιά «για πολλούς και διάφορους λόγους», η Πελοπόννησος, η ηπειρωτική χώρα, η Στερεά και ορισμένες περιοχές της Μακεδονίας έχουν το εντονότερο πρόβλημα, σύμφωνα με τον καθηγητή
Μια νέα «αόρατη απειλή» ανιχνεύθηκε στο νερό της Ευρώπης
Το TFA , ένα από τα λεγόμενα «παντοτινά χημικά» εντόπισε έρευνα, στο νερό της βρύσης αλλά και σε εμφιαλωμένο μεταλλικό νερό που καταναλώνουν οι Ευρωπαίοι.
Πολλά από αυτά περιέχουν χημικές ουσίες οι οποίες διαπερνούν τον δερματικό ιστό και εισέρχονται στο αίμα – Ποιες είναι οι συνέπειες και τι μπορούμε να κάνουμε.
Το ΒΗΜΑ Σήμερα: Millennials και Gen Z εμπιστεύονται το TikTok για συμβουλές υγείας
Η Ηλιάνα Δανέζη, δημοσιογράφος στο Mega Stories και μέλος της ερευνητικής ομάδας zoom στο «ΒΗΜΑ», περιγράφει πώς προέκυψε η τάση των νέων να στρέφονται στο TikTok για συμβουλές ομορφιάς και ευεξίας.
Συνεχίζουμε με τις γνωστές παθογένειες της ελληνικής κοινωνίας… Υπάρχει κανείς που προσπαθεί να τις λύσει?
Πρωταθλήτρια στη διαφθορά βγάζουν οι πολίτες την Ελλάδα
Ερευνα του Ευρωβαρόμετρου έδειξε ότι επτά στους 10 Ευρωπαίους θεωρούν διαδεδομένη τη διαφθορά, με το ποσοστό στην Ελλάδα να «πιάνει» ποσοστά βεβαιότητας, της τάξεως του 98%!
Tροχαία: Εγκατάλειψη θύματος, ένα έγκλημα κατ’ εξακολούθηση
Σύμφωνα με έρευνα του πανελλαδικού συλλόγου «SOS Τροχαία Εγκλήματα», τους τελευταίους έξι μήνες έχουν καταγραφεί 46 τροχαία με εγκατάλειψη, με συνολικά 50 θύματα, εκ των οποίων τα οκτώ έχασαν τη ζωή τους.
Ο παρατεταμένος καύσων, λέει, βοηθά την έκρηξη της βίας στην καθημερινότητα, όπως μερικά χρόνια πριν την βοηθούσε ο εγκλεισμός λόγω κορωνοϊού, όπως πριν ακόμη την βοηθούσε η οικονομική κρίση.
Με αφορμή τη «μαφία της Μυκόνου» και το κύκλωμα εκβιαστών στην Αθήνα, ο εμπειρογνώμονας Δημόσιας Διοίκησης και σύμβουλος ΑΣΕΠ, μιλάει για τα μελανά σημεία του συστήματος που επιτρέπουν στα κυκλώματα να «ανθίζουν»
Ο τρόπος με τον οποίο εκτυλίχθηκε η παγκοσμιοποίηση ήταν λανθασμένος. Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει πλέον τόσο από τα εμπειρικά δεδομένα (την ανακοπή της τα τελευταία χρόνια για γεωπολιτικούς και άλλους λόγους, ιδίως από τις ΗΠΑ που πρωτοστάτησαν στην καθιέρωσή της) όσο και από τη στροφή αναγνωρισμένων αρθρογράφων. Οι οποίοι κάποτε την υπερασπίζονταν φανατικά, ενώ οι αντίθετες απόψεις, όπως αυτή που εκφράσαμε ήδη από το 2010, έπεφταν στο κενό.
Ευτυχώς, κάποιοι καθαρίζουν τον βυθό της θάλασσας….
Περίπου 800 κιλά εγκαταλελειμμένων διχτυών, 406 εν δυνάμει ανακυκλώσιμα υλικά, 28 λάστιχα αυτοκινήτων και 30 τεμάχια ρούχων ανασύρθηκαν από τη Βλυχάδα και τη Θηρασιά, στην πρόσφατη αποστολή της οργάνωσης Aegean Rebreath στη Σαντορίνη.
Η ιστορία πίσω από την πιο εξωπραγματική φωτογραφία των Ολυμπιακών – έως τώρα
Photoshop ή ΑΙ; Τέλειες συνθήκες, τύχη και εμπειρία, απαντά ο φωτογράφος που κατάφερε να συλλάβει το πιο εντυπωσιακό στιγμιότυπο των Ολυμπιακών του Παρισιού
Σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς είναι σημαντικό να καταγράψουμε τις αντιδράσεις μας, τις δυσκολίες μας, αλλά και την ικανότητά μας να προσαρμοζόμαστε στις πρωτόγνωρες συνθήκες διαβίωσης που αντιμετωπίζουμε τις τελευταίες εβδομάδες.
Σας προσκαλούμε να συμμετέχετε σε μια διαδικτυακή έρευνα με τίτλο:
ΟΙ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ ΤΟΥ ΚΟΡΩΝΟΪΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Η έρευνα διεξάγεται από το Ινστιτούτο Ψυχολογίας και Υγείας, μια αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία, και αφορά τις επιπτώσεις του κορωνοϊού και των μέτρων περιορισμού της κυκλοφορίας στην ελληνική κοινωνία, η οποία δοκιμάζεται για δεύτερη φορά μέσα σε 10 χρόνια από μια μεγάλη κρίση.
Πατώντας εδώ εμφανίζονται ερωτήσεις τις οποίες καλείστε να απαντήσετε ανώνυμα.
Μπορείτε επίσης να βρείτε τη σχετική ανάρτηση στο Facebook στη σελίδα του Ινστιτούτου Ψυχολογίας και Υγείας.
Η συμμετοχή σας σε αυτήν την έρευνα είναι πολύτιμη και θα βοηθήσει όλους μας να κατανοήσουμε το αποτύπωμα που θα αφήσει η σημερινή κρίση, καθώς και να βρούμε τρόπους να αντιμετωπίσουμε πιο αποτελεσματικά τις δυσκολίες.
Είναι σημαντικό να έχουμε απαντήσεις από πολλούς και διαφορετικούς ανθρώπους, οπότε μοιραστείτε αυτήν την πληροφορία και με άλλους!
Στο βίντεο που ακολουθεί θα δούμε μια μητέρας και το μωρό της 4 μηνών που παίζουν πρόσωπο με πρόσωπο, απεικονίζει ένα σημαντικό είδος αλληλεπίδρασης. Βλέπουμε μια πολύ αφοσιωμένη μητέρα και ένα μωρό και μια μητέρα που απολαμβάνουν πραγματικά ο ένας τον άλλον.
Σε δύο γρήγορες, λεπτές στιγμές, ελάχιστα ορατές σε πραγματικό χρόνο, το μωρό στενοχωριέται και βλέπουμε τη μητέρα να ενώνει τη στενοχώρια του μωρού της με ένα ενσυναίσθητο πρόσωπο. Με αυτόν τον τρόπο, τα μωρά αισθάνονται ότι τα καταλαβαίνουν, ότι αναγνωρίζονται και ιδιαίτερα όταν είναι αναστατωμένα. Οι μητέρες που δυσκολεύονται να αναγνωρίσουν με ενσυναίσθηση τη στενοχώρια των μωρών τους, συχνά έχουν μωρά που δένονται με ανασφάλεια στο 1 έτος.
Επιμέλεια: Gavkhar Abdurokhmonova & Daniel Mejía Vargas
Βοηθοί συντάκτες: Jennifer Lyne, Robert DelGaudio, Amruta Wagh, Steve Lang
Ιδιαίτερες ευχαριστίες στους: Bernard & Esther Besner Infant Research Fund, The Miranda Family Fund (Hispanic Federation Funds), Nielsen Family Foundation, Ellen Greenhouse & Lester Wall, Louise & Martin Bickman, Karen Davis, Q Media Solutions, Jacktar Films, Miriam Steele, Joshua Mora, Jessica Benjamin