Σε αυτή την νέα σειρά άρθρων του Ινστιτούτου Ψυχολογίας και Υγείας (ΙΨΥ) θα βλέπουμε κάθε μήνα τα σημαντικότερα γεγονότα που συμβαίνουν στον κόσμο και αξίζει να μοιραστούμε μαζί σας! Σταχυολογεί η κλινική ψυχολόγος, Τάνια Αναγνωστοπούλου.
Διαβάστε στο παράθυρο στον κόσμο του Αυγούστο
Ο Αύγουστος στην Ελλάδα καταγράφηκε ως ο μήνας των μεγάλων πυρκαγιών. Γι’ αυτό και κάναμε μια μικρή ανθολόγηση από θέματα που αφορούν την κλιματική αλλαγή.
Πολλές θεωρητικές κατευθύνσεις στην ψυχοθεραπεία θεωρούν ότι η ψυχοδιαγνωστική είναι άχρηστη, ίσως και επικίνδυνη, εφόσον βάζει « ταμπέλες» σε ανθρώπους, ταμπέλες οι οποίες μας εμποδίζουν να κάνουμε επαφή με το ίδιο το άτομο ώστε να το καταλάβουμε καλύτερα.
Οντως, οι διαγνωστικές ετικέτες έχουν χρησιμοποιηθεί για να ασκήσουν εξουσία ή και βία σε ανυπεράσπιστα άτομα. Έχουν επίσης χρησιμοποιηθεί για να καταστήσουν ένα ανθρώπινο ον « αντικείμενο», στερημένο από τις κοινωνικές και ανθρώπινες ιδιότητές του.
Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε έναν διαφορετικό τύπο διάγνωσης που βασίζεται στη γνώση που έχει συσσωρευτεί τα 100 χρόνια που ασκούμε το επάγγελμα της ψυχοθεραπείας. Σύμφωνα με αυτήν την οπτική διάγνωση σημαίνει κατανόηση.
Τα τελευταία χρόνια χρησιμοποίησα αρκετές φορές τη δυνατότητα που είχα σαν νηπιαγωγός να καλέσω ψυχολόγο από τα Ε.Δ.Ε.Α.Υ. για να με βοηθήσει να διαχειριστώ καλύτερα ένα παιδί που παρουσίαζε προβλήματα στην τάξη. Θα πρέπει να ομολογήσω ότι πλέον, μετά την εμπειρία αρκετών ετών με τις ψυχολόγους, διστάζω να χρησιμοποιήσω αυτή τη δυνατότητα και θα σας εξηγήσω αμέσως το γιατί. Read More “Χρειάζονται τελικά οι ψυχολόγοι στο νηπιαγωγείο?”
Σε μια γυναικοκτονία δεν χάνει τη ζωή της μόνο η γυναίκα, τη χάνουν και τα παιδιά της! Το πένθος σημαδεύει την απώλεια της μητέρας τους αλλά και την απώλεια του πατέρα τους. Είναι πλέον δολοφόνος και θα παραμείνει στη φυλακή. Επιπλέον, σημαδεύει και την απώλεια της παιδικής τους ηλικίας, εφόσον δεν είναι δυνατόν να παραμείνουν παιδιά.
Σε αυτά προστίθεται και ο θόρυβος από τα αστυνομικά δελτία, τα ΜΜΕ, ο σχολικός και κοινωνικός στιγματισμός. Πολλά ερωτήματα τα βασανίζουν και δεν ξέρουν με ποιον να τα συζητήσουν.
Δεν είναι τόσο θέμα των ‘ειδικών’ αυτά τα παιδιά, όσο του σχολείου και της ευρύτερης κοινότητας. Χρειάζεται να τα αγκαλιάσουμε, η αποδοχή των συμμαθητών τους και των δασκάλων τους είναι βάλσαμο για αυτά. Υπάρχουν ψυχολόγοι στα σχολεία, εξειδικευμένοι φορείς όπως η Μέριμνα, τα Κέντρα Πρόληψης και τα Κέντρα Κοινότητας. Σε αυτά μπορούν να απευθυνθούν οι εκπαιδευτικοί και η οικογένεια για ενημέρωση και στήριξη. Τα παιδιά γυναικοκτονιών χρειάζονται στήριξη για πολλά-πολλά χρόνια, σε κάθε βήμα της ζωής τους.
Πως μπορούμε να βοηθήσουμε αυτά τα παιδιά;
Μπορούμε να πάρουμε απαντήσεις στον τρόπο με τον οποίο μπορούμε να βοηθήσουμε αυτά τα παιδιά μέσα από το βιβλίο ‘Το πένθος στα παιδιά’ από τις εκδόσεις του Ινστιτούτου Ψυχολογίας και Υγείας. Στόχος του βιβλίου είναι να βοηθήσει ψυχολόγους, γονείς και εκπαιδευτικούς να προσεγγίσουν και να στηρίξουν τα παιδιά που βιώνουν μια σοβαρή απώλεια, όπως αυτή μιας γυναικοκτονίας. Επίσης ενημερώνει για το πώς να ευαισθητοποιήσουμε τα παιδιά σε ζητήματα απώλειας και πένθους, έτσι ώστε να μπορούν να ανταπεξέλθουν στις μικρές και μεγάλες απώλειες της ζωής τους.
“Στην περίπτωση βίαιου θανάτου, το παιδί αποτυπώνει τρομαχτικές εικόνες στο μυαλό του και συχνά υποφέρει από εφιάλτες το βράδυ, βιώνει δηλαδή μια μετατραυματική διαταραχή. Ακόμη και το να ακούσει για έναν βίαιο θάνατο, χωρίς να έχει εκτεθεί στη σκηνή, αφήνει στο παιδί δυσάρεστες εικόνες. Γι’ αυτόν τον λόγο, είναι σημαντικό να ενθαρρύνουμε το παιδί να μιλήσει για αυτά που είδε και άκουσε και να αναφέρει με λεπτομέρειες τις εντυπώσεις που του άφησε το τραυματικό γεγονός (Pynoos et al., 1987).
Σε περίπτωση ανθρωποκτονίας, τα παιδιά θέτουν δύσκολες ερωτήσεις. Μία από αυτές είναι «Υπέφερε;». Συχνά, επίσης, ρωτάνε «Τρόμαξε;». Σε αυτά τα ερωτήματα μπορούμε να απαντήσουμε: «Εάν πόνεσε, ήταν μόνο για λίγο και μετά όλα ηρέμησαν και δεν φοβόταν καθόλου», όπως επίσης και «Δεν είμαι σίγουρος/η, αλλά ξέρω πως όσο και αν τρόμαξε, δεν κράτησε πολύ και γνώριζε ότι εμείς τον/την αγαπάμε πολύ» (J. Johnson, 1999, σελ. 40).
Μια ιδιαίτερη περίπτωση είναι όταν ο πατέρας σκοτώνει τη μητέρα του παιδιού. Η Dora Black ( 1996), η οποία μελέτησε περισσότερες από 100 τέτοιες περιπτώσεις, αναφέρεται στην ιδιαίτερη προσοχή και εμπειρογνωμοσύνη που απαιτείται για την πρώιμη παρέμβαση κατά την εμφάνιση μετατραυματικής διαταραχής στο παιδί, καθώς και για την ένταξή του σε ένα ασφαλές συγγενικό περιβάλλον, στο οποίο οι συγγενείς θα μπορούν να έχουν άμεση συμβουλευτική όσον αφορά τη φροντίδα του. Άλλα ζητήματα αφορούν την ψυχολογική στήριξη του παιδιού σε περίπτωση που κληθεί να καταθέσει στο δικαστήριο ως μάρτυρας, ώστε να μη τραυματιστεί ψυχικά από τη διαδικασία, καθώς και την προστασία του από την πίεση των συγγενών να προσχωρήσει στις θέσεις της μιας πλευράς έναντι της άλλης.”
Με πολλά νέα έφυγε ο πρώτος μήνας του χρόνου. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους ειδικούς ψυχικής υγείας έχει η δημοσιοποίηση του διαχρονικού προβλήματος που μαστίζει τον χώρο μας και αφορά το ποιος έχει τα εχέγγυα για να ασκήσει επαγγελματικά την ψυχοθεραπεία.
Θεραπευτά μου, μήπως δεν είστε θεραπευτής;
Ψυχολόγοι, life coaches, σύμβουλοι σχέσεων προσφέρουν όλοι υπηρεσίες «ψυχοθεραπευτικές», χωρίς να έχουν τα ίδια τυπικά προσόντα. Ανατομία μιας αρρύθμιστης αγοράς.
Άλλα θέματα που μας ξάφνιασαν ή αποτελούν καθημερινό θέμα συζήτησης στην Ελλάδα:
Το υαλορουνικό κάνει θραύση στα κοριτσάκια των 9 ετών!
Η 10χρονη Δανάη έχει πέσει θύμα της «μόδας» που θέλει τα κορίτσια να χρησιμοποιούν προϊόντα περιποίησης προσώπου από το δημοτικό. Πώς τα κοινωνικά δίκτυα φτιάχνουν μια νέα αγορά.
Από τον χώρο της επιστήμης και της κοινωνικής πολιτικής:
Να απαγορευτούν τα social media στα παιδιά?
Τι αποτέλεσμα θα είχε κάτι τέτοιο; Tι λένε οι έρευνες, τι λένε οι ειδικοί και τι λένε οι γονείς για την επίδραση των σόσιαλ μίντια στη ζωή παιδιών και εφήβων;
Νάτος ο καινούργιος ιός! Τον έφτιαξαν οι Κινέζοι..
Kινέζοι επιστήμονες πειραματίστηκαν με ένα μεταλλαγμένο στέλεχος κορωνοϊού το οποίο είναι 100% θανατηφόρο σε «εξανθρωπισμένα» ποντίκια, αναφέρει δημοσίευμα της New York Post επικαλούμενο έρευνα.
Η πρόσφατη μελέτη του Παρατηρητηρίου Corporate Europe Observatory αναδεικνύει την έκθεση των Ευρωπαίων πολιτών «σε ανησυχητικά υψηλά επίπεδα επιβλαβών χημικών ουσιών και φυτοφαρμάκων»
O Γιάννης Κατσογιάννης, καθηγητής στο τμήμα Χημείας του ΑΠΘ στον τομέα της περιβαλλοντικής τεχνολογίας, εξηγεί πως καταλήγουν στον οργανισμό μας και συστήνει μέτρα για να μειώσουμε την έκθεσή μας σε αυτά.
Και κλείνοντας, μια θετική είδηση για μια γυναίκα-αστέρι!
Χρυσάνθη Νικολοπούλου: Η πρώτη γυναίκα πιλότος F-16
Η υποσμηναγός (Ι) Χρυσάνθη Νικολοπούλου είναι η πρώτη γυναίκα πιλότος F-16 και συμπυκνώνει με τον δυναμισμό και τη μαχητικότητά της τις υψηλές προσδοκίες και την ελπίδα για την κατάκτηση νέων κορυφών τη χρονιά που έρχεται.
Μέχρι πρότινος, το πένθος το κρύβαμε, το αρνιόμασταν και το αποφεύγαμε. Πιστεύαμε πως αν μιλήσουμε γι’ αυτό, εκείνο παίρνει δύναμη, βγάζει κι άλλα κεφάλια και το σπαθί που έχουμε στη φαρέτρα μας πως δεν αρκεί.
Δεν ήταν μόνο ο πόνος του βαθύς, ήταν και μια παράδοξη ντροπή που το συνόδευε. Λες και ήμασταν οι μοναδικοί με το αντίστοιχο βίωμα. Λες και αυτή η μοναξιά στο βίωμα μας έκανε αλλόκοτους, καταραμένους. Λες και δεν συμβαίνει εκ των πραγμάτων στις ζωές όλων μας. Το πένθος, όλων των ειδών των απωλειών, επικοινωνούνταν πίσω από κλειστές πόρτες. Πόρτες οικιών ανθρώπων και θεραπευτών που ερμητικά κρατούσαν τα επτασφράγιστα μυστικά του πόνου που ξεπρόβαλε. Κλείνοντας την πόρτα, έπρεπε όλα αυτά να μείνουν εκεί, έπρεπε να φαινόμαστε ατρόμητοι πίσω από τις μακιγιαρισμένες μάσκες μας. Να ξορκίσουμε το κακό επειδή δεν μιλάμε γι’ αυτό.
Και τώρα ξάφνου το πένθος είναι παντού. Αδύνατον να κλειδαμπαρωθούν οι πόρτες, ανέφικτο να συγκρατηθούν τα δακρυσμένα μάτια και τα στόματα που μιλούν για τον πόνο της απώλειας, οποιαδήποτε απώλειας. Προφανώς και δεν μας αρέσει η νέα συνθήκη. Προφανώς και αναπολούμε την ελπίδα, συμβιβαζόμενοι ακόμα και με αυτή της μακιγιαρισμένης μάσκας. Προφανώς και είναι αδύνατο το βίωμα των συνεχών απωλειών και της επαφής με την πραγματικότητα. Αλλά να γυρίσουμε πού; Στη μοναξιά των κλειδαμπαρωμένων πορτών; Στην οδυνηρή πραγματικότητα χωρίς το μοίρασμα του βιώματος; Η απόλαυση θα έρθει, είναι άλλωστε μέρος της ροής. Αλλά πώς θα βιωθεί με ανοιχτές πληγές και με διαμελισμένα άκρα που η μοναξιά και η άρνηση θα τους έχουν προκαλέσει σηψαιμία;
Η ιστορία των ανθρώπων λέει πως το τραύμα προκαλείται κυρίως από την αδυναμία διαχείρισης του τραυματικού γεγονότος. Εκ των πραγμάτων η απώλεια είναι μια πληγή. Αλλά η πληγή που δεν φροντίζεται, που αιμορραγεί και που μένει ανοιχτή είναι κι αυτή που προκαλεί τις επιπλοκές. Το μοίρασμα του βιώματος και η έκφραση των συναισθημάτων παρέχουν οξυγόνο και γιατρειά.
Είναι σαν καθαρό νερό επάνω στην πληγή, η παρουσία του άλλου που γνωρίζει πώς είναι το βίωμα που ακούει. Μας μίλησε άλλωστε, πριν από λίγο, κι αυτός για τον δικό του πόνο. Και κάπως έτσι γινόμαστε πολλοί έξω από τις κλειδαμπάρωνες πόρτες. Και κάπως έτσι το πένθος που μιλιέται, ίσως και να νικιέται.
Σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς είναι σημαντικό να καταγράψουμε τις αντιδράσεις μας, τις δυσκολίες μας, αλλά και την ικανότητά μας να προσαρμοζόμαστε στις πρωτόγνωρες συνθήκες διαβίωσης που αντιμετωπίζουμε τις τελευταίες εβδομάδες.
Σας προσκαλούμε να συμμετέχετε σε μια διαδικτυακή έρευνα με τίτλο:
ΟΙ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ ΤΟΥ ΚΟΡΩΝΟΪΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Η έρευνα διεξάγεται από το Ινστιτούτο Ψυχολογίας και Υγείας, μια αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία, και αφορά τις επιπτώσεις του κορωνοϊού και των μέτρων περιορισμού της κυκλοφορίας στην ελληνική κοινωνία, η οποία δοκιμάζεται για δεύτερη φορά μέσα σε 10 χρόνια από μια μεγάλη κρίση.
Πατώντας εδώ εμφανίζονται ερωτήσεις τις οποίες καλείστε να απαντήσετε ανώνυμα.
Μπορείτε επίσης να βρείτε τη σχετική ανάρτηση στο Facebook στη σελίδα του Ινστιτούτου Ψυχολογίας και Υγείας.
Η συμμετοχή σας σε αυτήν την έρευνα είναι πολύτιμη και θα βοηθήσει όλους μας να κατανοήσουμε το αποτύπωμα που θα αφήσει η σημερινή κρίση, καθώς και να βρούμε τρόπους να αντιμετωπίσουμε πιο αποτελεσματικά τις δυσκολίες.
Είναι σημαντικό να έχουμε απαντήσεις από πολλούς και διαφορετικούς ανθρώπους, οπότε μοιραστείτε αυτήν την πληροφορία και με άλλους!
