Ποιος θα φυλάξει τους φύλακες – εμπειρίες μιας ψυχολόγου από τα κέντρα φιλοξενίας προσφύγων
Θυμάμαι ακόμη πολύ καθαρά την πρώτη πρώτη ημέρα που ξεκίνησα να δουλεύω σε κέντρο «φιλοξενίας» προσφύγων. Ένα κέντρο λίγο πιο έξω από την Αθήνα. Θυμάμαι ακόμη τις σκηνές και τα container να ξεπροβάλλουν από τη στροφή του δρόμου, τις γυναίκες με τα χρωματιστά τους φορέματα να πηγαίνουν βόλτα τα μωρά τους, παρέες αντρών να συζητάνε σε αυτοσχέδια καταστήματα και παιδιά να παίζουν σχεδόν ανέμελα στην παιδική χαρά. Κατά κάποιο τρόπο η ζωή συνεχίζεται ακόμη και στο πιο αφιλόξενο καμπ. Δυστυχώς, λίγες ώρες αργότερα έμαθα ότι στα καμπ ο πόνος βρίσκεται καλά κρυμμένος μέσα στις σκηνές.
Είναι αλήθεια ότι οι ιστορίες που ακούει ένας ψυχολόγος σε μία κατάσταση έκτακτης ανάγκης ξεφεύγουν κατά πολύ από τα περιστατικά που έχει ακούσει ως τότε στη σχολή του, στις εκπαιδεύσεις του, στην εργασία του. Τι να πω λοιπόν εγώ – μια ψυχολόγος στο ξεκίνημά της – σε κάποιον που έζησε τη φρίκη του πολέμου;
Οι συνήθεις παρεμβάσεις φαντάζουν άλλοτε ανούσιες και άλλοτε αστείες. Κι επειδή συχνά δεν μπορούσα να πω απολύτως τίποτα, απλώς τους άκουγα. Άλλες φορές προσπαθούσα να ψελλίσω έστω κάποια βασικά για να δικαιολογήσω την παρουσία μου και το μισθό μου. Γρήγορα πρόσεξα όμως ότι ο κόσμος συνέχιζε να έρχεται και μάλιστα ανέφερε ότι οι συνεδρίες βοηθούσαν. Πέρασε αρκετός καιρός ώσπου να καταλάβω ότι η ύπαρξη αυτού του χώρου, αυτής της μίας ώρας την εβδομάδα αποτελούσε γι αυτούς κάτι σημαντικό. Για την γυναίκα που ο άντρας της τη χτυπάει και την καταπιέζει μια αφορμή για να βγει από το σπίτι και να μιλήσει. Για την κοπέλα που τη βίασαν και «λερώθηκε» ανεξίτηλα για την οικογένειά της, ένας μέρος για να νιώσει ξανά καθαρή. Για τον άντρα που χτυπάει τα παιδιά και τη γυναίκα του, ένα μέρος που θα μπορεί να είναι κι αυτός αδύναμος.
Και ένα από τα βασικά ζητήματα ή καλύτερα από τις βασικές προκλήσεις του θεραπευτή στα περιστατικά που ανέφερα είναι αυτό της ηθικής. Όταν όλοι σχεδόν οι άντρες χτυπάνε τις συζύγους τους γίνεται πιο δύσκολο να τους καταγγείλεις. Και γίνεται ακόμα πιο δύσκολο όταν βλέπεις γυναίκες να μην έχουν σπουδάσει και δουλέψει ποτέ. Όταν μία γυναίκα μένει έγκυος από βιασμό και σου εκμυστηρεύεται ότι προσπαθεί μόνη της να κάνει έκτρωση είναι δύσκολο να δεις καθαρά. Όταν μία γυναίκα πίνει για να ηρεμήσει και καταλήγει να λιποθυμάει απ’ το ποτό με το μωρό της στο σπίτι είναι δύσκολο να το πας σε ίδρυμα. Και είναι δύσκολο να δεις τι απόφαση θα πάρεις γιατί καταλαβαίνεις βαθιά ότι είναι φυσικό να υπάρχουν αυτές οι αντιδράσεις και πως αυτό που είναι αφύσικο είναι ο πόλεμος.
Η αλλαγή βέβαια, όποια κι αν είναι αυτή, δεν είναι εύκολη υπόθεση. Μάλλον το αντίθετο. Ειδικά στο ζήτημα της προσφυγιάς, ένα ζήτημα βαθιά πολιτικό και κοινωνικό. Φυσικά η θεραπεία και μάλλον η όποια άλλη παρέμβαση δεν μπορεί να αναιρέσει το γεγονός ότι χιλιάδες άνθρωποι ξεριζώθηκαν και δεν ξέρουν τι θα τους φέρει η επόμενη μέρα. Ούτε το ψυχικό κόστος που μπορεί να συνεπάγεται για παράδειγμα το κλείσιμο των συνόρων. Η ψυχολογική πίεση την οποία υφίστανται τα άτομα είναι τεράστια , πέρα από τα αντικειμενικά προβλήματα, και γι αυτούς τους λόγους τα ζητήματα στη θεραπεία είναι πάρα πολλά, πολυσύνθετα και πολλές φορές πιεστικά. Ανησυχείς επειδή σε μία κατάσταση κρίσης πολλά είναι αυτά που επείγουν, πιέζεσαι να βρεις μια γρήγορη λύση, να πεις δυο κουβέντες σε δύο συνεδρίες και ξαφνικά όλα να πάρουν το δρόμο τους. Τα πράγματα όμως δεν μπορεί να γίνουν έτσι. Αρά δεν μαθαίνεις ποτέ αν υπήρξε βελτίωση της κατάστασης, είσαι πάντα εκεί όταν υπάρχει το πρόβλημα αλλά όχι όταν έρχεται η λύση του. Υπάρχει μόνο ένας τεράστιος λαβύρινθος και ο μίτος της Αριάδνης δεν είναι πουθενά.
Και αυτός είναι και ένας από τους λόγους που ο θεραπευτής απογοητεύεται εύκολα και συχνά οδηγείται στην κατάρρευση. Πέρα από τις συνήθεις συμβουλές για χαλάρωση και για προσωπικά χόμπυ, αυτό που με κράτησε, ήταν η ακλόνητη πίστη ότι μια μέρα ο κόσμος μας θα είναι πιο δίκαιος απ’ ό,τι είναι τώρα. Και η πίστη ότι παρά την αδικία οι ζωές αυτών των ανθρώπων είναι ζωές που αξίζει να τις ζήσει κάποιος.
Τα τελευταία χρόνια χρησιμοποίησα αρκετές φορές τη δυνατότητα που είχα σαν νηπιαγωγός να καλέσω ψυχολόγο από τα Ε.Δ.Ε.Α.Υ. για να με βοηθήσει να διαχειριστώ καλύτερα ένα παιδί που παρουσίαζε προβλήματα στην τάξη. Θα πρέπει να ομολογήσω ότι πλέον, μετά την εμπειρία αρκετών ετών με τις ψυχολόγους, διστάζω να χρησιμοποιήσω αυτή τη δυνατότητα και θα σας εξηγήσω αμέσως το γιατί. Read More “Χρειάζονται τελικά οι ψυχολόγοι στο νηπιαγωγείο?”
Σε αυτή την νέα σειρά άρθρων του Ινστιτούτου Ψυχολογίας και Υγείας (ΙΨΥ) θα βλέπουμε κάθε μήνα τα σημαντικότερα γεγονότα που συμβαίνουν στον κόσμο και αξίζει να μοιραστούμε μαζί σας! Γράφει η κλινική ψυχολόγος, Τάνια Αναγνωστοπούλου.
Στην Ελλάδα συνεχίζουμε να ξαφνιαζόμαστε με τις συνεχιζόμενες κακοποιήσεις ανηλίκων είτε από ενήλικες είτε από συνομίληκους. Το βασικό ερώτημα για όλους μας: Πώς γίνεται να γνωρίζετε και να μη μιλάτε?
Σε αυτή την νέα σειρά άρθρων του Ινστιτούτου Ψυχολογίας και Υγείας (ΙΨΥ) θα βλέπουμε κάθε μήνα τα σημαντικότερα γεγονότα που συμβαίνουν στον κόσμο και αξίζει να μοιραστούμε μαζί σας! Σταχυολογεί η κλινική ψυχολόγος, Τάνια Αναγνωστοπούλου.
Οι «μπουκαπόρτες» μιας ζοφερής κοινωνίας
Διαβάστε στο παράθυρο στον κόσμο του Σεπτεμβρίου
Ο Σεπτέμβριος 2023 ήταν ένας δύσκολος μήνας για την Ελλάδα. Εικόνες καταστροφής από τις πλημμύρες στη Θεσσαλία σε συνδυασμό με την ωμή απανθρωποίηση του Αντώνη Καρυώτη που προσπαθούσε να ανέβει στο Blue Horizon οδήγησαν σε μια σειρά από ενδιαφέροντα άρθρα.
Ο Απρίλιος ήταν ένας δύσκολος μήνας για την Ελλάδα. Στην αρχή είχαμε τη δολοφονία της Κυριακής Γρίβα έξω από το αστυνομικό τμήμα που αναζήτησε βοήθεια και στο τέλος μια πολυσυζητημένη, σχεδόν αθωωτική, απόφαση των δικαστών για τους ένοχους της μεγάλης πυρκαγιάς στο Μάτι που κόστισε τη ζωή σε 104 ανθρώπους.
Αγιοι Ανάργυροι: «Τι πρέπει να αλλάξει για να εμποδίσουμε την επόμενη γυναικοκτονία»
Μείωση εμπιστοσύνης στους θεσμούς, που θυμίζει τα χειρότερα χρόνια της μνημονιακής κρίσης, καταγράφει έρευνα της Public Issue. Μεγάλος χαμένος η Δικαιοσύνη, την οποία εμπιστεύεται μόλις το 27% των πολιτών.
Το αφιλόξενο ελληνικό σύστημα υγείας διώχνει τα παιδιά του – Η ανυπαρξία εκπαίδευσης, οι χαμηλοί μισθοί και οι «συνθήκες πολέμου» τούς στέλνουν στο εξωτερικό – Τι λένε δύο απόφοιτοι των Ιατρικών Σχολών
Στην Ισπανία χιλιάδες διαδηλώνουν κατά του μαζικού τουρισμού ενώ εμείς χαιρόμαστε για τον μαζικό τουρισμό που βουλιάζει και αλλοιώνει τα νησιά και τις παραλίες μας…
Εφηβικός εγκέφαλος: Πώς τo πρόχειρο φαγητό προκαλεί μη αναστρέψιμες βλάβες
Αρουραίοι που ακολούθησαν διατροφή πλούσια σε λιπαρά και ζάχαρη στην εφηβεία τους εμφάνισαν προβλήματα μνήμης που συνεχίστηκαν και στην ενήλικη ζωή τους, σύμφωνα με νέα μελέτη
Ματ Στράσλερ: «Μια μέρα το πεδίο Χιγκς μπορεί να μας εξολοθρεύσει»
Πώς το να υπάρχουμε πάνω στη γη μας κάνει να μοιάζουμε σαν ήρωες κατασκοπικού θρίλερ που κρέμονται από ένα τρένο που τρέχει με 240 χιλιόμετρα την ώρα; Μοιάζει το σύμπαν με μια τεράστια κιθάρα; Είναι το πεδίο Χιγκς βασικά μία γιγάντια, συμπαντική σούπα;
Αυτόν τον μήνα παρατηρούμε προβληματισμό και αντιδράσεις από μικρές ή μεγάλες κοινωνικές ομάδες για τα κακώς κείμενα και τις πολιτικές των ιθυνόντων (πολιτικών και εταιρειών). Στην Ελλάδα, τα ζητήματα Δικαιοσύνης εξακολουθούν να μας προβληματίζουν όπως και τα θέματα της εκπαίδευσης.
Ηλεία: Γιατί ήταν ελεύθερος ο δολοφόνος της 11χρονης
Από την τυπική απόφαση στο στυγερό έγκλημα – Πειθαρχικός έλεγχος για τους δικαστές που έδωσαν αναστολή σε έναν άνθρωπο ο οποίος καταδικάστηκε για βιασμό ανήλικης
Το κίνημα «δεν δίνω πανελλαδικές» φουντώνει: Μήπως ήρθε η ώρα για αλλαγές;
Έχουμε αλήθεια το χειρότερο εξεταστικό σύστημα εισαγωγής στα ΑΕΙ, ριζωμένο στα θεμέλια μιας κουρασμένης κοινωνίας, που ωστόσο εξακολουθεί να στηρίζει τις ελπίδες της στην μόρφωση των νέων της; Πιθανότατα ναι.
Οι εκλογές για την Ευρωβουλή επίσης προβληματίζουν…
Τι δείχνει η πορεία του ακροδεξιού AfD για τη Γερμανία και από ποιες άλλες χώρες εκπέμπονται ανησυχητικά μηνύματα ενόψει ευρωεκλογών. Ο ρόλος των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και η ουσία.
Tον Απρίλιο το βρετανικό σύστημα υγείας αποφάσισε να μη χορηγεί πλέον «αναστολείς» (blockers) στους εφήβους που δηλώνουν δυσφορία φύλου. Η απόφαση προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων, καθώς όλο και περισσότεροι ανήλικοι απευθύνονται στις υπηρεσίες υγείας για βοήθεια. Πού οφείλεται η αύξηση; Πόσα είναι τα περιστατικά στην Ελλάδα; Και πώς αντιμετωπίζονται;
Aνθρωποι του κλάδου δεν ανησυχούν για τον αριθμό των επισκεπτών αλλά για τη διαχείριση, ενώ έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη σημειώνει τα προβλήματα που συνδέονται με τη μεγέθυνση του τουρισμού στη χώρα.
Κάνσας κατά Pfizer: Ήξερε ότι το εμβόλιο κορωνοϊού έχει παρενέργειες
«Η Pfizer δήλωσε ότι το εμβόλιο ήταν ασφαλές, παρόλο που γνώριζε ότι συνδεόταν με σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως μυοκαρδίτιδα, περικαρδίτιδα, αποτυχημένες κυήσεις, θανάτους», τονίζει η Πολιτεία.
ΗΠΑ: Εισαγγελική πρόταση για ποινική δίωξη κατά Boeing
Η Boeing παραβίασε συμφωνία που είχε συναφθεί για την προστατέψει από το να ασκηθεί εις βάρος ποινική δίωξη για συνωμοσία με σκοπό την απάτη, μετά τα δύο τραγικά δυστυχήματα που κόστισαν τη ζωή σε εκατοντάδες ανθρώπους.
«Ροζ κοκαΐνη» και 25 ακόμα νέα ναρκωτικά στους δρόμους της Ευρώπης
Mία νέα πολύπλοκη και ταχέως εξελισσόμενη αγορά ναρκωτικών, όπου οι καθιερωμένες παράνομες ψυχοδραστικές ουσίες είναι ευρέως προσβάσιμες και νέες δραστικές συνθετικές ουσίες συνεχίζουν να εμφανίζονται, εδραιώνεται όλο και περισσότερο στην Ευρώπη σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Εκθεση Ναρκωτικών για το 2024 που δημοσιοποίησε το Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας (EMCDDA).
Πολλές φορές, νιώθει κανείς πως ζούμε στην εποχή που δεν γερνάμε. Κάποιος μπορεί να το αποδώσει πρόχειρα στην αύξηση των αισθητικών επεμβάσεων, που εμφανείς σε γυμνό μάτι ή μη, δημιουργούν τελικά πρόσωπα που δείχνουν εξίσου ατσαλάκωτα στα 20 ή τα 60.
Πρέπει να σκεφτούμε πολύ σοβαρά αν θα ήταν καλό να δημιουργήσουμε όντα τεχνητής νοημοσύνης, όταν δεν έχουμε ιδέα πώς θα είναι, ούτε αν θα ήταν καλό γι’ αυτά τα ίδια να υπάρχουν
Η επερχόμενη κατάρρευση των «κανόνων της διεθνούς τάξης»
Σε ένα κράτος, όποιο πολίτευμα κι αν έχει, η τήρηση των νόμων εξασφαλίζεται μέσα από το μονοπώλιο της βίας, που απολαμβάνει ο κρατικός μηχανισμός, έναντι οποιουδήποτε τρίτου, προκειμένου να επιβάλλει όταν και όπου χρειάζεται, τις επιπτώσεις των νομικών παραβάσεων. Όταν το μονοπώλιο αυτό χαθεί (όπως συμβαίνει π.χ. σε μια ένοπλη εξέγερση ή επανάσταση), για ένα διάστημα είναι βέβαιο ότι θα επικρατήσει χάος και αναρχία.
Η σοφία είναι μια λέξη υπό εξαφάνιση, σαν το ωτοστόπ για παράδειγμα – όπως διαπίστωσα πρόσφατα μιλώντας με μια δεκατριάχρονη. Αυτό βέβαια δεν είναι πρόβλημα από μόνο του, γιατί η ζωή και η γλώσσα εξελίσσονται δυναμικά. Τι συμβαίνει όμως αν μαζί με τη λέξη εξαφανιστεί και η υποκείμενη έννοια; Η απώλεια του ωτοστόπ δεν είναι μάλλον σημαντική για την ανθρωπότητα, όμως η απώλεια της σοφίας σίγουρα δεν μπορεί να είναι θετική εξέλιξη.